Categorie: cultuur *

Cultuur, we zijn ermee omringd en ervan doordrongen. Misschien is dit de reden waarom we er zo weinig bij stilstaan wanneer we het over onszelf hebben. Lees eerst de columns cultuur relativisme en cultuur.

Vervolg je ontdekkingsreis met de eerste van zeven columns over de Nederlandse cultuur: 1. spaarzaamheid

Zie ook de categorieën genen omgeving en gedrag, beschaving en persoonlijke ontwikkeling.

aanleg, omgeving en gedrag

Mijn persoonlijkheid is gevormd door aanleg, omgeving en gedrag. Zo is mijn observerende en kritische houding ten aanzien van groepen niet alleen bepaald door mijn aangeboren introverte karakter maar ook door mijn omgeving. Op de lagere school was ik als zoon van de hoofdonderwijzer een buitenbeentje. Op het internaat was ik een buitenbeentje doordat ik door het overlijden van mijn vader de eerste maanden buiten het groepsvormingsproces stond. Mijn persoonlijkheid is behalve door mijn genetische aanleg en omgeving ook gevormd door de keuzes die ik in mijn leven heb gemaakt, zoals de beslissing om communicatietrainer te worden. Dit heeft mij inzicht gegeven in groepsprocessen waardoor ik nu met meer begrip naar groepen kijk en de waarde ervan zie.

Zie ook:
kijken, kijken en nog eens ..
zien
meer dan alleen talent

pragmatisch collectivisme

We staan aan de vooravond van een wereldwijde culturele omwenteling. De opkomst van het pragmatisch collectivisme. Niet het ideologisch collectivisme zoals dat van diverse godsdiensten en het communisme. Niet omdat we het zo graag willen maar omdat de omstandigheden ons dwingen om, uitgaande van feiten en effecten, gezamenlijk te werken aan een duurzame wereld. De verandering is al begonnen met de sociale druk om jezelf te laten vaccineren tegen het coronavirus. Hier blijft het niet bij. Door de klimaatverandering zal de sociale druk toenemen om individuele belangen op te offeren ten behoeve van het collectieve belang.

Zie ook:
China en Europa
vaccinatie
veranderen doet pijn
Gevaar!

Dit was de derde van twaalf geselecteerde columns in de categorie crisis.

  1. crisis
  2. het gevecht van de eeuw
  3. pragmatisch collectivisme
  4. in de ban van geweld
  5. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  6. Titanic
  7. vlucht vooruit
  8. Hoe overleven we de coronacrisis?
  9. in het oog van de cycloon
  10. het einde der tijden
  11. onheilsprofeet
  12. klimaatverandering

culturele erfenis

Het gedachtegoed van onze voorouders en hun vrijheidsstrijd zijn belangrijk voor onze geestelijke groei en voor het ontstaan en voortbestaan van onze democratie. Dit verleden is geen garantie voor de toekomst. Het kan verdampen in heropvoedingskampen zoals in China en in fundamentalistische scholen zoals in Islamitische landen. Om de kracht van het verleden te kunnen blijven benutten zullen we daarom met meer overtuiging dan ooit aan onze kinderen de kernwaarde van de cultuur moeten overdragen: ‘Het ontwikkelen van een vrije wil door middel van zelfreflectie en zelfkritiek.’

Zie ook:
China en Europa
Afghanistan
epigenetica

Dit was de zesde van een selectie van vijftien columns over zelfreflectie en zelfkritiek

  1. als ik god was
  2. ken uzelf
  3. zelfreflectie
  4. zelfkritiek
  5. Socrates
  6. culturele erfenis
  7. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  8. Mein Kampf
  9. lone wolves
  10. scientology
  11. opgeslokt door een sekte
  12. emotioneel zelfonderzoek
  13. een goed gevoel
  14. de kunst van het denken
  15. vrije meningsuiting

Afghanistan

Waarom falen democratiseringsprocessen zo vaak? Is het de hebzucht van autocraten en oligarchen die de nieuwe machtsstructuur gebruiken om zichzelf, vrienden en familie te verrijken? Of lopen ze vast in religieuze en culturele tradities, in van generatie op generatie overgedragen denk- en handelwijzen? Was het realistisch om met een eeuwenlange geschiedenis van, in de bergen, religie en kleine gemeenschappen genestelde, krijgsheren te denken dat Afghanistan in minder dan één generatie kon worden gedemocratiseerd?

Zie ook:
doel
culturele erfenis
epigenetica

China en Europa

Zowel China als Europa maakten rond 450 voor Chr. een belangrijke culturele omwenteling mee. In China ontstond het keizerrijk met Confucius als belangrijke filosoof en in Europa de Atheense democratie met de filosoof Socrates. Socrates heeft met zijn kritische vraagstijl de basis gelegd voor de groei van de westerse democratie en van het westers individualisme. De Europese cultuur wordt nog altijd gekleurd door het voorbeeld dat hij voor veel van zijn tijdgenoten was, zoals het belang dat wij hechten aan zelfreflectie en vrije meningsuiting. Confucius heeft met zijn filosofie van harmonie en sociale deugden de basis gelegd voor de orde in het keizerrijk en in het communisme. Ook de hedendaagse Chinese cultuur wordt nog altijd door zijn gedachtegoed gekleurd, zoals de individuele inzet voor het collectieve belang.

Zie ook:
pragmatisch collectivisme
Confucianisme
Chinese lankmoedigheid
culturele erfenis
epigenetica

segregatie

Tot mijn negentiende kende ik eigenlijk alleen Nederlanders die via een lange lijn van voorouders waren geworteld in de Nederlandse cultuur. De nationale kleur die ik daardoor heb gekregen vermengt zich steeds meer met die van Nederlanders met historisch minder diepe wortels. Deze integratie gaat niet vanzelf. Ik kies ervoor om de angst voor het onbekende en de eruit voortkomende weerzin onder ogen te zien. Anderen kiezen voor de gemakkelijke weg van humanistische eigenwaan en cultuurrelativisme of voor de conservatieve wereld van hun roots. Het gevolg is segregatie, naast elkaar levende bevolkingsgroepen die elkaar discrimineren en vervolgen.

Zie ook:
integratie
integratieproces
soort zoekt soort
kosmopolitische idealisten

ik en/of wij

Ik heb het niet zo op groepen. Waar ik vooral moeite mee heb zijn mensen die hun individualiteit opgeven en zich blind overgeven aan de normen en waarden van een groep zoals die van een sekte. Dit betekent niet dat ik het individu boven de groep plaats. De wereld is als een ouderwetse weegschaal. Ik en wij staan ieder aan één kant van de weegschaal. Slechts in het midden vind je hun echte waarde. Deze ontdek je door het gewicht los te laten dat je aan je persoonlijke identiteit en aan je groepsidentiteit hecht. Wanneer je dit doet besef je dat je in je leven niet dient te kiezen voor ik óf wij maar voor ik én wij. De wereld is als een ouderwetse weegschaal. Ik en wij staan ieder aan één kant van de weegschaal. Slechts in het midden vind je hun echte waarde., dat je twee verantwoordelijkheden hebt. In de wisselwerking tussen deze verantwoordelijkheden ervaar je de spirituele aard van ik en wij.

Zie ook:
postrevolutie
medeverantwoordelijk

1 2 3 4 8