Categorie: concentratiekampen

Al in 1933 begonnen de nazi’s met de bouw van de eerste van de uiteindelijk 1000 concentratiekampen en vernietigingskampen. Net zoals wij nu zagen de Duitsers de politieke signalen niet die dit voorspelden of ze wilden ze niet zien.

Zie ook de categorieën oorlog en fascisme.

Mein Kampf

Ik heb me de afgelopen dagen verdiept in het in 1925 gepubliceerde boek Mein Kampf van Adolf Hitler. Een autobiografisch manifest waarin hij zijn politieke standpunten presenteert. Wanneer je verder kijkt dan de zelfverheerlijking en de subjectieve argumenten dan blijkt hij heel open te zijn over zijn racistische en fascistische motieven. Volgens hem was de nederlaag van de Duitsers in de eerste wereldoorlog veroorzaakt door het verraad van leugenachtige Joden en van marxisten. Zijn oplossing was het recht van de sterkste. Eén leider en een raciaal zuiver arisch volk dat bereid was te vechten voor meer leefruimte in Oost-Europa. Je hoeft niet veel moeite te doen om te zien hoe nu, honderd jaar later, racisme en fascisme opnieuw de politiek bepalen. Wanneer de Duitsers tussen 1923 en 1933 minder lichtvaardig waren omgesprongen met de beschikbare informatie dan hadden we daar misschien iets van geleerd en zouden we nu anders reageren.

Zie ook:
storytelling
Chamberlain
Hitlers opvolger
de nieuwe fascisten
de geschiedenis herhaalt zich
discriminatie en racisme
Zet de Islam aan tot haat?
genocide
gluiperds

Dit was de achtste van een selectie van vijftien columns over zelfreflectie en zelfkritiek

  1. als ik god was
  2. ken uzelf
  3. zelfreflectie
  4. zelfkritiek
  5. Socrates
  6. culturele erfenis
  7. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  8. Mein Kampf
  9. lone wolves
  10. scientology
  11. opgeslokt door een sekte
  12. emotioneel zelfonderzoek
  13. een goed gevoel
  14. de kunst van het denken
  15. vrije meningsuiting

ontmenselijking

Ik heb moeite met de exclusieve aandacht voor de genocide van Joodse slachtoffers in de tweede wereldoorlog. De nazi’s probeerden niet alleen hen uit te roeien maar ook miljoenen politieke tegenstanders, gehandicapten, homo’s, Sinti en Oost-Europeanen. Onze aandacht zou zich meer moeten richten op de ontmenselijking van de totale groep slachtoffers. Op het streven van de nazi’s om de ziel van de mens te vernietigen door de slachtoffers sociaal te isoleren en hen met marteling, slavenarbeid en uithongering een langzame dood te laten sterven of door hen als vee af te voeren en industrieel te vermoorden. Een proces waarin veel slachtoffers hun menselijke waardigheid verloren. Door deze ontmenselijking politiek te initiëren en te institutionaliseren plaatsten de nazi’s de politiek op één lijn met fictieve moordenaars à la Hannibal Lecter. Onze aandacht zou zich meer moeten richten op deze politieke ontmenselijking. Wereldwijd zijn er immers nog altijd politieke partijen die één of meerdere stadia van ontmenselijking omarmen, zelfs in Israël. Hier heeft de politiek het wettelijk kader geschapen voor het onteigenen en isoleren van Palestijnen in getto’s op de Westbank en in de Gazastrook.

Zie ook:
erfgenaam
Turks getto
genocide
historische verantwoordelijkheid
over grenzen heen stappen
mechanisch geweld
de bodem van de hel
menselijke waardigheid
in de ban van geweld

kinderogen

Ik moet denken aan de open blik van peuters en kleuters. Het moment dat ze zien dat papa of mama verdrietig is en ze niet weten óf en hoe ze moeten reageren. Het moment voordat emoties, vragen en gedachten losbarsten. Ik besef dat ik regelmatig met kinderogen naar mensen en situaties kijk, niet even maar soms minuten lang. Zo keek ik minutenlang naar de foto’s van Hongaarse Joden die tussen de bomen bij de gaskamers van Auschwitz op hun beurt wachtten. Ondanks dat ik wist dat ze enkele uren nadat de foto’s waren genomen zouden worden vergast, voelde ik geen verbazing, medelijden, verdriet of woede. Ik zag bejaarden, vrouwen en kinderen die met de open blik van een kind in de lens van de camera keken.

Zie ook: de bodem van de hel

de bodem van de hel

Blijkbaar ben ik nog niet tot op de bodem van de hel doorgedrongen. Dit besef ik terwijl ik naar de filmbeelden kijk die de geallieerden direct na de bevrijding van de concentratiekampen hebben gemaakt. Wat je ziet is een aaneenschakeling van uitgemergelde lijken en stervenden die met lege ogen naar de bevrijders kijken. Voor het monster in de mens, dat zich boven andere mensen verheven voelt, waren deze slachtoffers geen mensen maar dingen die moesten worden vernietigd. Ik dacht daarbij altijd aan het geweld dat ermee gepaard ging. Wat mij op de bodem van de hel deed belanden was de achteloze routine waarmee het vaak gebeurd moet zijn. Aan de schaduw op een foto zag ik hoe SS’er Mengele in Auschwitz met slechts een beweging van zijn duim mensen naar de gaskamers stuurde. In het ‘Auschwitz Album’ zie je om wie het ging, ouderen, vrouwen en kinderen die tussen de bomen bij de crematoria wachtten totdat ze zouden worden vergast.

Zie ook: ontmenselijking

de grootste gevangenis

Waar staat de grootste gevangenis ter wereld? Is dat Rikers Island in New York met een capaciteit van 10.000 gevangenen? Of moet ik niet naar de officiële capaciteit kijken maar naar het werkelijk aantal gevangenen? Tihar in India met een capaciteit van 6000 gevangenen en een feitelijk aantal van 14000. Of is het beeld dat ik van een gevangenis heb te beperkt en moet ik het breder zien dan een gebouw of gebouwencomplex? Wat te denken van de concentratiekampen in Noord Korea en China waar honderdduizenden dwangarbeid verrichten en worden gemarteld en gehersenspoeld? Of moet ik het nog breder zien? Is het Midden Oosten misschien de grootste gevangenis ter wereld? Vijftig procent van de bevolking leeft er onder het juk van mannelijke familieleden. Maar vinden deze vrouwen dat zelf ook? Stel dat ze dat niet vinden, lijden ze dan misschien aan het stockholmsyndroom? Lijden we eigenlijk allemaal niet aan het stockholmsyndroom? Hebben we ons erbij neergelegd dat we de gevangenen zijn van het leven en is dat de reden waarom we het leven zo liefhebben?

Zie ook: stockholmsyndroom

industriële moord

Het industriële karakter van de vernietigingskampen dringt nu pas echt tot me door. In een industrieel proces worden planmatig grondstoffen aangevoerd om energie te leveren voor het productieproces en worden andere grondstoffen bewerkt tot een product. Hierna worden de producten bij de gebruiker afgeleverd. Wanneer dit proces stagneert hopen de grondstoffen en halffabricaten zich op in de fabrieken en magazijnen. Aangevoerd met goederenwagons werden nazi slachtoffers gebruikt als arbeidskracht in de vernietigingskampen. Vervolgens werden alleen al in Auschwitz tot 4500 slachtoffers per dag vergast en gecremeerd. Wat niet werd verbrand, kleding, haren, gouden kiezen en andere waardevolle zaken werden afgevoerd naar Duitsland waar ze werden gebruikt in de oorlogsindustrie of werden verdeeld onder Duitse consumenten. Toen het vernietigingsproces tegen het einde van de oorlog stagneerde hoopten de lijken zich op in de doodsfabrieken.

Zie ook:
mechanisch geweld
ontmenselijking

reïncarnatie

Een van de dingen die het leven boeiend maken is de mogelijkheid om zelfreflecterend allerlei onderwerpen te onderzoeken. Neem reïncarnatie, het geloof dat je op aarde terugkomt om bijvoorbeeld onverwerkte gebeurtenissen uit een vorig leven te verwerken. Dit zet me aan het denken. Wat zou ik in mijn leven kunnen herleiden naar een vorig leven? Als er één onderwerp is dat daarvoor in aanmerking komt dan zijn het wel de concentratiekampen in de tweede wereldoorlog. Doordat ik me er uitgebreid in heb verdiept is de fascinatie die ik had langzaam afgenomen. Daarnaast heb ik tot mijn vierentwintigste nachtmerries gehad waarbij ik rennend in een donkere straat op de vlucht was. Dit stopte toen ik me voornam om wanneer ik de droom weer zou hebben mezelf om te draaien en het gevaar in de ogen te zien. Alleen al dit voornemen bleek voldoende om een einde te maken aan de nachtmerrie. Stel dat reïncarnatie werkelijk bestaat dan zou je kunnen zeggen dat ik in een vorig leven slachtoffer ben geweest van vervolging en dat ik deze ervaring in dit leven heb verwerkt.

Zie ook:
de laatste keer
mission statement
resetknop
droomwereld
de as waaruit de Phoenix herrijst

1 2 3