Categorie: groepen

In deze categorie vind je columns over groepen, criminele bendes en sektes.

Zie ook de categorie collectivisme.

rechts-extremisten

Een vraag die me al enkele dagen bezighoudt: Waarom wordt iemand in een democratisch land rechts-extremist? Ik denk bij rechts-extremisten niet alleen aan agressievelingen in de kring van nationalisten en racisten maar ook aan de (semi)intellectuelen die hen politieke rugdekking geven. Waarom vallen ze vluchtelingen en de democratische rechtsstaat aan? Is het angst om door een groeiende groep vluchtelingen tot derderangs burgers te worden gedegradeerd? Wantrouwen ze de democratische overheid omdat ze geen grip hebben op het complexe proces van overleggen, compromissen sluiten en regelgeving? Kunnen ze niet of willen ze zich hier niet in verdiepen? Kiezen ze misschien uit gemakzucht voor de eenvoud van orde en gezag, verankerd in nationalistische gevoelens en (religieuze) tradities? Beseffen ze niet dat dit hen zal opzadelen met een alleenheerser die hen als een sekteleider zal manipuleren, isoleren, onderdrukken en hen van hun vrijheid zal beroven? Of denken ze dat dit hen niet zal overkomen omdat ze bij de winnaars van de door hen in gang gezette strijd zullen horen? Is dat hun drijfveer? Machtswellust?

Zie ook:
ongebonden
anarchist
politiek radicalisme
radicalisering
de kans dat je radicaliseert
de ondergang van onze democratie
democratische waarden en voorwaarden

kuddedieren

Wij zijn kuddedieren, willen graag bij een groep horen. Erkenning en waardering van de groep creëert eigenwaarde, zelfvertrouwen en verbinding. De behoefte daaraan is zo groot dat we bereid zijn ons te conformeren aan de verwachtingen en voorwaarden van de groep. In een gezin gebeurt dat haast vanzelf wanneer ouders naast bescherming, geborgenheid, zekerheid en continuïteit ook erkenning en waardering aan een kind geven. Je ziet hoe groot de behoefte daaraan is wanneer een kind zich buitengesloten voelt. In dat geval is de kans groot dat het zich later zal identificeren met groepen die de schijn van erkenning en waardering bieden. De behoefte is zelfs zó groot dat intelligente personen hun gezonde verstand uitschakelen om zich aan te kunnen sluiten bij een sekte.

Zie ook:
identiteit
volgers
geboren volgers
de derde primaire emotie
vertrouwen
onvoorwaardelijk
buitengesloten

betekenis overtuigen

Ik denk terug aan een documentaire over de Hillsong Church, evangelisten die in massabijeenkomsten duizenden toehoorders overtuigen van hun interpretatie van de bijbel. De herinnering roept een vraag bij me op. Wat is de betekenis van overtuigen? De stam van het woord overtuigen ofwel ‘het met argumenten en verklaringen doen geloven’ is tuych ‘wapenuitrusting van een paard of soldaat’. Dit woord is afgeleid van tijgen ‘trekken’. Deze oorspronkelijke betekenis zie je nog in de woorden optuigen en paardentuig ‘het geheel van riemen en koorden waarmee een paard met een rijtuig is verbonden en vooruit trekt’. De evangelisten van de Hillsong Church pakken met hun persoonlijke getuigenis het publiek in. Dit doen ze niet alleen met argumenten en verklaringen maar ook met muzikaal versterkte collectieve emoties die het zelfstandig denken uitschakelen. Het aldus beteugelde publiek spannen ze voor hun karretje van hebzucht en machtswellust.

Zie ook:
spirituele gevaren
scientology
niet de feiten maar ..

Dit was de eerste van elf geselecteerde columns in de categorie overtuigen.

in de ban van geweld

Lid zijn van een groep biedt grote voordelen, zoals bescherming en kennis. Naast praktische voordelen biedt het ook gevoelsmatige voordelen, zoals de groepsflow bij muziekoptredens en sportwedstrijden. Groepen hebben behalve voordelen ook nadelen. Een van de nadelen zag je tijdens de coronacrisis. Veel mensen misten door de lockdown het contact met groepsgenoten. Sommigen zochten daarom online aansluiting bij nieuwe groepen zoals bij de vaccinatie tegenstanders. Een deel van hen deed dat niet om bevestiging te krijgen van hun opvattingen of om hun persoonlijke vrijheid te waarborgen maar zochten de kick van het collectieve geweld. In de ban van het geweld bedreigden ze politici en journalisten en vielen medewerkers van hulpdiensten aan. Had de crisis langer geduurd dan was de kans groot geweest dat de groep was gegroeid en het geweld geëscaleerd zoals dat gebeurde bij de SS in nazi Duitsland en zoals dat op dit moment gebeurt bij de Wagner groep in Rusland en de Revolutionaire Garde in Iran.

Zie ook:
flow
de derde primaire emotie
radicalisering
ontmenselijking
de ultieme kick
collectief geweld
gewoon omdat het kan
genocide
onderzoek alles

Dit was de vierde van twaalf geselecteerde columns in de categorie crisis.

identiteitsontwikkeling

De vorming van je identiteit begint bij de liefde van je ouders. Zij zijn belangrijk voor je gevoel van zekerheid en zelfvertrouwen. Laag voor laag groeit vervolgens je identiteit met je genderidentiteit, sociale identiteit, culturele identiteit en de identiteit die het gevolg is van de keuzes die je maakt in je leven. Keuzes die in sterke mate worden bepaald door de mogelijkheden van je omgeving. Dit roept een vraag bij me op: Heb ik een eigen identiteit of ben ik een kloon van mijn omgeving? Om de vraag te kunnen beantwoorden heb ik gedaan wat het woord identiteitsontwikkeling aangeeft. Ik liet de afzonderlijke lagen van mijn identiteit los door ze in alle rust te beschouwen. Op het moment dat ik alle lagen was gepasseerd besefte ik dat ik niet anders ben dan de mensen om mij heen. Ik ben hetzelfde als zij en tegelijkertijd toch ook nog dezelfde persoon die ik altijd al was.

Zie ook:
identiteit
kernwaarden in de opvoeding

vertrouwen

Hechten is de derde primaire emotie van de mens. Door een band aan te gaan met een groep kun je gebruikmaken van de bescherming en kennis van de groep. Dit vergroot je overlevingskans. Hier zijn echter wel regels en voorwaarden aan verbonden. Je dient je met je denken, voelen en handelen over te geven aan wat er in de groep leeft. Velen vertrouwen er blind op dat, wanneer ze dit doen, de groep hun problemen oplost. Of, als het de groep niet lukt, dat dan in ieder geval de leider van de groep ze voor hen oplost. Voor gelovigen is God de hoogste leider aan wie ze zich overgeven en op wie ze hun vertrouwen stellen. De etymologische betekenis van geloven is ‘vertrouwen in, op’.

Zie ook:
de derde primaire emotie
blind vertrouwen
denken en geloven
wie gelooft, haast zich niet

collectief geweld

Ieder van ons loopt het risico te worden meegesleurd in het collectief geweld van overheden en criminele bendes. Geweld dat in groepsverband kan en mag. Dat kan in de anonimiteit van de groep. Dat mag wanneer het past binnen het streven van de groep naar hegemonie. Je conformeren aan een groep bevredigt niet alleen je persoonlijke behoefte aan zekerheid en identiteit maar in de strijd om de hegemonie ook je behoefte aan macht en wraak. Wanneer je deze behoeften niet herkent en erkent is de kans groot dat je jezelf verliest in het collectief geweld. Zie de oorlogsmisdaden in Oekraïne en Gaza.

Zie ook:
in de ban van geweld
afscheid van Auschwitz
testosteronbel
macht
de macht van de kudde

Dit was de vijftiende van vijfentwintig geselecteerde columns in de categorie geweld.

1 2 3 … 7 » »

zoeken vinden loslaten

columns en e-books over spiritualiteit, communicatie en persoonlijke ontwikkeling