Categorie: sekte

De categorie sekte is hier geplaatst in plaats van bij de categorie religie omdat in sektes de negatieve aspecten van groepsvorming naar voren treden. Lees eerst de column sektarisch geweld.

Zie ook de categorieën religieus extremisme, dogma’s en macht.

rechts-extremisten

Een vraag die me al enkele dagen bezighoudt: Waarom wordt iemand in een democratisch land rechts-extremist? Ik denk bij rechts-extremisten niet alleen aan agressievelingen in de kring van nationalisten en racisten maar ook aan de (semi)intellectuelen die hen politieke rugdekking geven. Waarom vallen ze vluchtelingen en de democratische rechtsstaat aan? Is het angst om door een groeiende groep vluchtelingen tot derderangs burgers te worden gedegradeerd? Wantrouwen ze de democratische overheid omdat ze geen grip hebben op het complexe proces van overleggen, compromissen sluiten en regelgeving? Kunnen ze niet of willen ze zich hier niet in verdiepen? Kiezen ze misschien uit gemakzucht voor de eenvoud van orde en gezag, verankerd in nationalistische gevoelens en (religieuze) tradities? Beseffen ze niet dat dit hen zal opzadelen met een alleenheerser die hen als een sekteleider zal manipuleren, isoleren, onderdrukken en hen van hun vrijheid zal beroven? Of denken ze dat dit hen niet zal overkomen omdat ze bij de winnaars van de door hen in gang gezette strijd zullen horen? Is dat hun drijfveer? Machtswellust?

Zie ook:
ongebonden
anarchist
politiek radicalisme
radicalisering
de kans dat je radicaliseert
de ondergang van onze democratie
democratische waarden en voorwaarden

kuddedieren

Wij zijn kuddedieren, willen graag bij een groep horen. Erkenning en waardering van de groep creëert eigenwaarde, zelfvertrouwen en verbinding. De behoefte daaraan is zo groot dat we bereid zijn ons te conformeren aan de verwachtingen en voorwaarden van de groep. In een gezin gebeurt dat haast vanzelf wanneer ouders naast bescherming, geborgenheid, zekerheid en continuïteit ook erkenning en waardering aan een kind geven. Je ziet hoe groot de behoefte daaraan is wanneer een kind zich buitengesloten voelt. In dat geval is de kans groot dat het zich later zal identificeren met groepen die de schijn van erkenning en waardering bieden. De behoefte is zelfs zó groot dat intelligente personen hun gezonde verstand uitschakelen om zich aan te kunnen sluiten bij een sekte.

Zie ook:
identiteit
volgers
geboren volgers
de derde primaire emotie
vertrouwen
onvoorwaardelijk
buitengesloten

betekenis overtuigen

Ik denk terug aan een documentaire over de Hillsong Church, evangelisten die in massabijeenkomsten duizenden toehoorders overtuigen van hun interpretatie van de bijbel. De herinnering roept een vraag bij me op. Wat is de betekenis van overtuigen? De stam van het woord overtuigen ofwel ‘het met argumenten en verklaringen doen geloven’ is tuych ‘wapenuitrusting van een paard of soldaat’. Dit woord is afgeleid van tijgen ‘trekken’. Deze oorspronkelijke betekenis zie je nog in de woorden optuigen en paardentuig ‘het geheel van riemen en koorden waarmee een paard met een rijtuig is verbonden en vooruit trekt’. De evangelisten van de Hillsong Church pakken met hun persoonlijke getuigenis het publiek in. Dit doen ze niet alleen met argumenten en verklaringen maar ook met muzikaal versterkte collectieve emoties die het zelfstandig denken uitschakelen. Het aldus beteugelde publiek spannen ze voor hun karretje van hebzucht en machtswellust.

Zie ook:
spirituele gevaren
scientology
niet de feiten maar ..

Dit was de eerste van elf geselecteerde columns in de categorie overtuigen.

  1. betekenis overtuigen
  2. televisiepredikers 2.0
  3. religieuze scammers en kwakzalvers
  4. de geschiedenis herhaalt zich
  5. storytelling
  6. lone wolves
  7. overtuigingskracht
  8. wie goed doet, goed ontmoet
  9. de waarheid in pacht hebben
  10. intuïtie
  11. charisma

insluiten

Op zoek naar geestelijke bevrijding sluiten velen zich af voor gedachten en gevoelens die de bevrijding in de weg staan. Sekteleden sluiten zich zelfs af voor familie en vrienden. Door je af te sluiten voor gedachten en gevoelens breng je de bevrijding niet dichterbij maar word je de gevangene van jezelf. Om dit te voorkomen dien je jezelf niet af te sluiten voor gedachten en gevoelens maar ze in te sluiten door ze met begrip en mededogen te beschouwen. Dit betekent niet dat je maatschappelijk alle gedachten en emoties moet accepteren. Je kunt ze met begrip en mededogen beschouwen en ze tegelijkertijd maatschappelijk afwijzen.

Zie ook:
postrevolutie
onze zachte onderbuik
ongepast

Dit was de negende van twintig geselecteerde columns over het denken.

  1. filosofie of wijsbegeerte
  2. visionairs
  3. de kunst van het denken
  4. de yoga van het denken
  5. minimalistisch denken
  6. parallel denken
  7. gyroscopie
  8. inclusief denken
  9. insluiten
  10. het omnidirectionele brein
  11. Leve het denken!
  12. exclusief denken
  13. eigenwijs
  14. vicieuze gedachtecirkel
  15. de antidogmatische partij
  16. religieuze samenzang
  17. denken en voelen
  18. Hoe waar is de waarheid?
  19. de waarheid in pacht hebben
  20. wijsheid komt met de jaren

ik en/of wij

Ik heb het niet zo op groepen. Waar ik vooral moeite mee heb zijn mensen die hun individualiteit opgeven en zich blind overgeven aan de normen en waarden van een groep zoals die van een sekte. Dit betekent niet dat ik het individu boven de groep plaats. De wereld is als een ouderwetse weegschaal. Ik en wij staan ieder aan één kant van de weegschaal. Slechts in het midden vind je hun echte waarde. Deze ontdek je door het gewicht los te laten dat je aan je persoonlijke identiteit en aan je groepsidentiteit hecht. Wanneer je dit doet besef je dat je in je leven niet dient te kiezen voor ik óf wij maar voor ik én wij. De wereld is als een ouderwetse weegschaal. Ik en wij staan ieder aan één kant van de weegschaal. Slechts in het midden vind je hun echte waarde., dat je twee verantwoordelijkheden hebt. In de wisselwerking tussen deze verantwoordelijkheden ervaar je de spirituele aard van ik en wij.

Zie ook:
postrevolutie
medeverantwoordelijk

betekenis corrumperen

Het is zo gemakkelijk gezegd ‘macht corrumpeert’ maar wat betekent corrumperen eigenlijk? Bij corrumperen denk ik in eerste instantie aan het woord corrupt dat een afgeleide is van corrumperen. Betekent de uitdrukking ‘macht corrumpeert’ dat macht je corrupt, omkoopbaar maakt? Ik denk dat de betekenis verder reikt dan dit. Corrumperen komt van het Latijnse corrumpere ‘bederven’. De betekenis van bederven is ‘rotten, te gronde gaan’. Macht maakt dat het goede bederft, te gronde gaat. Zie de opkomst en ondergang van sektes. De visie en het wij-gevoel waarmee ze beginnen en het machtsstreven waardoor ze bederven en te gronde gaan.

Zie ook:
macht corrumpeert
in de fuik van de macht
Russisch falen
gelijke monniken, gelijke kappen
egoïsme

verdeel en heers

Zet als politicus je aanhangers op tegen je tegenstanders en je verkleint het risico dat ze hun krachten bundelen en zich tegen jou keren. Je hitst ze op door in te spelen op hun angst en wantrouwen. Gevoelens die ontstaan door economische onzekerheid, maatschappelijke onveiligheid en een bureaucratische overheid. Door te suggereren dat je tegenstanders samenzweerders zijn die vanuit een geheime afdeling binnen de overheid leugens verspreiden, gaat je aanhang zich als sekteleden gedragen die de argumenten van tegenstanders bestempelen als duivels en onwaar en jouw verhaal als enige waarheid.

Zie ook: storytelling

1 2 3