Categorie: oorlog in Oekraïne

Oorlog in Oekraïne, zo dichtbij en toch ook weer zo ver weg. Ik schaam me dat ik doorga met mijn leven alsof er niets aan de hand is.

Zie ook de categorieën Poetin en Rusland, macht, fascisme, collectief geweld.

politiek dilemma

De strijd tussen Palestijnen en Israëliërs plaatst mij in een politiek dilemma. Steun ik de Palestijnen die zich gewapenderhand proberen te bevrijden uit het uitzichtloze bestaan in een getto of steun ik het recht van de Israëliërs om zich gewapenderhand te verdedigen tegen terroristen? Het dilemma blijft in mijn achterhoofd spelen terwijl ik mezelf verlies in video’s over de polarisatie in Amerika. De patstelling tussen democraten en republikeinen en het wantrouwen van autonomen in de overheid. De vele filmpjes en interviews wekken begrippen tot leven die al lange tijd in mijn hoofd rondspoken: mens, mensheid en menszijn. In deze begrippen vind ik het antwoord op mijn dilemma. Ieder mens draagt met de keuzes in zijn leven bij aan de ontwikkeling van de mensheid, aan de culturele en epigenetische erfenis van het mens zijn. Zo ook de Palestijnen die zich niet hebben verzet tegen de macht van Hamas en de Israëliërs die zich niet hebben verzet tegen de macht van Joodse fundamentalisten. Ik laat het dilemma los en zie hoe het leed van beide groepen zich vermengt met dat van de slachtoffers in Oekraïne en hoe al dit leed een trieste hoedanigheid van het mens zijn openbaart. Een beeld waar ik slechts met verdriet en mededogen naar kan kijken.

Zie ook:
spagaat
van mens naar zijn
interesse
epigenetica
trilemma
verwoestende energie

sag mir wo die Blumen sind

De melodie van het nummer ‘where have all the flowers gone’ blijft in mijn hoofd rondzingen. Waarom? Ik ken het in de uitvoering van Joan Baez en Marlene Dietrich. Bij Joan Baez was het in de jaren zestig een protestlied tegen de oorlog in Vietnam. Marlene Dietrich legde met haar Duitse versie ‘sag mir wo die Blumen sind’ een link met de tweede wereldoorlog. Terwijl ik via YouTube nog eens naar de Duitse versie luister begrijp ik waarom het nummer in mijn hoofd blijft hangen. De oorlog in Oekraïne confronteert me met gevoelens die ik had toen ik het nummer voor het eerst hoorde. Verdriet omdat er nog altijd mensen sneuvelen in oorlogen. Wanhoop omdat we er in de afgelopen 77 jaar niet in zijn geslaagd om de oorlog in Oekraïne te voorkomen. Nog altijd kunnen kleine groepen machtswellustelingen, zoals die in het Kremlin, duizenden mensen de dood in jagen.

Zie ook:
muzikale wanhoop en verdriet
geen oorlog zonder geweld

geen oorlog zonder geweld

Plotseling besef ik dat ik er altijd van uit ben gegaan dat iedere oorlog een schone oorlog kan zijn. Alsof bommen alleen de vijand doden. Alsof er geen onschuldige burgers worden gemarteld en vermoord. Hoe naïef was ik. Hoe verblind door het idee dat we met onze beschaving een vuile oorlog konden voorkomen. Door de oorlog in Oekraïne dringt de werkelijkheid tot me door ‘geen oorlog zonder geweld’. Geen oorlog ook zonder wreed en gewetenloos geweld. Het lijden dat door het geweld ontstaat maakt me verdrietig. Ik sta stil, zie het verdriet in en onder ogen en besef dat het leven niet zonder goed en kwaad kan. Dit inzicht voert me voorbij mijn verdriet. Bevrijd van het verdriet richt ik me op de scheppingskracht in het kloppend hart van goed en kwaad.

Zie ook:
recht
kracht
in de ogen en onder ogen zien
sag mir wo die Blumen sind

in de fuik van de macht

Ik heb me de afgelopen dagen verdiept in de levens van Stalin, Beria en Chroesjtsjov. Gedreven door achterdocht en gedragen door de angst van het Russische volk liepen zij in de fuik van de macht die eindigt in één staat, één partij, één leider. Wanneer ik naar Poetin kijk dan zie ik dat hij in dezelfde fuik loopt met zijn streven naar het herstel van de Sovjetstaat, een kliek van ja-knikkers die hem onvoorwaardelijk steunt en hijzelf als absolute alleenheerser. Wanneer je naar de miljoenen slachtoffers kijkt, vanaf de oktober revolutie in 1917, dan is Poetin de rijzende ster in een lange rij massamoordenaars. Hij vermoordt niet zelf duizenden tegenstanders en burgers. Stalin deed dat ook niet zelf. Hij gebruikte een grote groep ja-knikkers waaronder Chroesjtsjov en Beria. Chroesjtsjov om duizenden regionale functionarissen te executeren. Beria om tienduizenden Georgiërs te vermoorden en honderdduizenden Tsjetsjenen en Ingoesjen te deporteren. Poetin gebruikt Prigozjin, leider van de paramilitaire Wagnergroep, om tienduizenden Oekraïners te vermoorden en te deporteren.

Zie ook:
macht corrumpeert
betekenis corrumperen
Hitlers opvolger
de nieuwe fascisten
waar ik me zorgen over maak

de brutalen hebben de halve wereld

Ik had niet gedacht dat de uitdrukking ‘de brutalen hebben de halve wereld’ ooit nog zoveel betekenis voor me zou krijgen. Dit gebeurde toen ik aan Poetin dacht. Hij is exemplarisch voor de uitdrukking. Het woord brutaal stamt van het Latijnse brutus ‘plomp, gevoelloos’ en is via het Franse brutal ‘onbeschaafd, grof, wreed, beestachtig’ in het Nederlands doorgedrongen. Hier heeft het de afgezwakte betekenis van ‘vrijpostig, aanmatigend, onbeschaamd’. Deze betekenis klinkt door in het advies dat in de uitdrukking besloten ligt ‘Je bereikt niets in het leven wanneer je niet opkomt voor jezelf.’ Wat Poetin doet is niet opkomen voor zichzelf of voor zijn landgenoten. Hij denkt dat hij met beestachtig geweld de helft van het door communisten veroverde Sovjetimperium mag en kan heroveren.

anonieme overlevers

Ik besef opeens hoe vaak mijn aandacht is gericht op de opstandelingen en vluchtelingen in dictatoriaal geleide landen als Rusland en China en bijna nooit op de anonieme overlevers. De miljoenen mensen die zich voortdurend afvragen hoe ze zich moeten gedragen om geen collaborateur of slachtoffer te worden van het regiem. Overlevers die zich richten op de liefde en zorg voor hun gezin en contacten met vreemden uit de weg gaan. Onbekenden die ze op straat tegenkomen groeten ze niet omdat een glimlach kan worden uitgelegd als steun voor een opstandeling. Thuis durven ze zich niet kritisch uit te spreken over het regiem omdat ‘muren oren hebben’ en kinderen het zouden kunnen doorvertellen.

Zie ook:
zestig jaar later
Wat zou ik doen?
van kwaad tot erger
aanpassingsvermogen
op zoek naar rust
Chinese lankmoedigheid
geplet door de kudde
een leven van hard werken
Zo kun je toch niet gelukkig zijn!

ethisch vraagstuk

Moet je gehoor geven aan een bevel om met militaire middelen de vrijheid van andere landen aan te vallen of aan een bevel om je eigen vrijheid te verdedigen? Ik stel mezelf deze vraag nu ik in de afgelopen week op twee manieren met de oorlog in Oekraïne ben geconfronteerd. De mobilisatie van reservisten in Rusland en filmpjes waarin Russische tanks door Oekraïense militairen werden vernietigd. Toen ik naar de filmpjes keek was ik onder de indruk van de moed van de Oekraïners die van dichtbij, midden op straat, raketten afvuurden op de tanks. Direct daarna drong tot me door dat er mensen in de tanks zaten die werden gedood. Ik denk terug aan mijn vraag en besef de onvermijdelijkheid van de strijd waartoe Russische en Oekraïense militairen worden gedwongen. Dit besef biedt geen antwoord maar wekt wel mijn mededogen op. Het ethisch vraagstuk valt daarbij even in het niet.

Zie ook:
ethisch reveil
schaamteloos

1 2 3