Categorie: polarisatie en compromissen

Gevoed door het denken in tegenstellingen en door het streven naar macht verharden standpunten. Hierdoor komen we tegenover elkaar te staan met alle gevolgen van dien: politieke en religieuze onrust. De politieke rust herstelt zich wanneer de bereidheid groeit om compromissen te sluiten. Lees eerst de columns polarisatie, spirituele politiek en doel.

Zie ook de categorieën tegenstellingen en opvattingen en standpunten.

rechts-extremisten

Een vraag die me al enkele dagen bezighoudt: Waarom wordt iemand in een democratisch land rechts-extremist? Ik denk bij rechts-extremisten niet alleen aan agressievelingen in de kring van nationalisten en racisten maar ook aan de (semi)intellectuelen die hen politieke rugdekking geven. Waarom vallen ze vluchtelingen en de democratische rechtsstaat aan? Is het angst om door een groeiende groep vluchtelingen tot derderangs burgers te worden gedegradeerd? Wantrouwen ze de democratische overheid omdat ze geen grip hebben op het complexe proces van overleggen, compromissen sluiten en regelgeving? Kunnen ze niet of willen ze zich hier niet in verdiepen? Kiezen ze misschien uit gemakzucht voor de eenvoud van orde en gezag, verankerd in nationalistische gevoelens en (religieuze) tradities? Beseffen ze niet dat dit hen zal opzadelen met een alleenheerser die hen als een sekteleider zal manipuleren, isoleren, onderdrukken en hen van hun vrijheid zal beroven? Of denken ze dat dit hen niet zal overkomen omdat ze bij de winnaars van de door hen in gang gezette strijd zullen horen? Is dat hun drijfveer? Machtswellust?

Zie ook:
ongebonden
anarchist
politiek radicalisme
radicalisering
de kans dat je radicaliseert
de ondergang van onze democratie
democratische waarden en voorwaarden

Wilders compromisloze oplossingen

Bij een autocratie heeft één persoon alle macht. Hij bepaalt de politieke visie en de manier waarop deze wordt uitgevoerd. Een autocraat kan nuttig zijn tijdens een crisis wanneer er snel moet worden beslist en gehandeld, zoals tijdens een pandemie, natuurramp of oorlog. Extreme situaties die, wanneer ze plaats vinden, grote publieke waakzaamheid vereisen. Autocraten hebben namelijk de neiging om met populistische oneliners een crisis aan te wakkeren en van alleenheersers dictators te worden. Dit kan ook bij ons gebeuren. Voortgestuwd door diverse crisissen zet een grote groep kiezers zich af tegen de centrum rechtse politiek van de afgelopen jaren. Zij wantrouwen de coalitiepartijen vanwege de fouten die ze hebben gemaakt en zijn kwaad omdat hun standpunten over immigratie verloren zijn gegaan in politieke compromissen. Zij voelen zich aangesproken door de compromisloze oplossingen van de politieke alleenheerser Wilders die al jaren met oneliners hun wantrouwen en onvrede aanwakkert.

Zie ook:
de ondergang van onze democratie
Glijden we af naar een autocratie?

politiek dilemma

De strijd tussen Palestijnen en Israëliërs plaatst mij in een politiek dilemma. Steun ik de Palestijnen die zich gewapenderhand proberen te bevrijden uit het uitzichtloze bestaan in een getto of steun ik het recht van de Israëliërs om zich gewapenderhand te verdedigen tegen terroristen? Het dilemma blijft in mijn achterhoofd spelen terwijl ik mezelf verlies in video’s over de polarisatie in Amerika. De patstelling tussen democraten en republikeinen en het wantrouwen van autonomen in de overheid. De vele filmpjes en interviews wekken begrippen tot leven die al lange tijd in mijn hoofd rondspoken: mens, mensheid en menszijn. In deze begrippen vind ik het antwoord op mijn dilemma. Ieder mens draagt met de keuzes in zijn leven bij aan de ontwikkeling van de mensheid, aan de culturele en epigenetische erfenis van het mens zijn. Zo ook de Palestijnen die zich niet hebben verzet tegen de macht van Hamas en de Israëliërs die zich niet hebben verzet tegen de macht van Joodse fundamentalisten. Ik laat het dilemma los en zie hoe het leed van beide groepen zich vermengt met dat van de slachtoffers in Oekraïne en hoe al dit leed een trieste hoedanigheid van het mens zijn openbaart. Een beeld waar ik slechts met verdriet en mededogen naar kan kijken.

Zie ook:
spagaat
van mens naar zijn
interesse
epigenetica
trilemma
verwoestende energie

in de ban van geweld

Lid zijn van een groep biedt grote voordelen, zoals bescherming en kennis. Naast praktische voordelen biedt het ook gevoelsmatige voordelen, zoals de groepsflow bij muziekoptredens en sportwedstrijden. Groepen hebben behalve voordelen ook nadelen. Een van de nadelen zag je tijdens de coronacrisis. Veel mensen misten door de lockdown het contact met groepsgenoten. Sommigen zochten daarom online aansluiting bij nieuwe groepen zoals bij de vaccinatie tegenstanders. Een deel van hen deed dat niet om bevestiging te krijgen van hun opvattingen of om hun persoonlijke vrijheid te waarborgen maar zochten de kick van het collectieve geweld. In de ban van het geweld bedreigden ze politici en journalisten en vielen medewerkers van hulpdiensten aan. Had de crisis langer geduurd dan was de kans groot geweest dat de groep was gegroeid en het geweld geëscaleerd zoals dat gebeurde bij de SS in nazi Duitsland en zoals dat op dit moment gebeurt bij de Wagner groep in Rusland en de Revolutionaire Garde in Iran.

Zie ook:
flow
de derde primaire emotie
radicalisering
ontmenselijking
de ultieme kick
collectief geweld
gewoon omdat het kan
genocide
onderzoek alles

Dit was de vierde van twaalf geselecteerde columns in de categorie crisis.

  1. crisis
  2. het gevecht van de eeuw
  3. pragmatisch collectivisme
  4. in de ban van geweld
  5. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  6. Titanic
  7. vlucht vooruit
  8. Hoe overleven we de coronacrisis?
  9. in het oog van de cycloon
  10. het einde der tijden
  11. onheilsprofeet
  12. klimaatverandering

spirituele politiek

Compromissen hebben voor sommigen een negatieve klank. Het zijn volgens hen overeenkomsten waar niemand bij wint en iedereen verliest. Je kunt er ook anders naar kijken. Compromissen vertegenwoordigen in een democratie de opvattingen en standpunten van een brede laag van de bevolking. Dit geeft politieke rust en veiligheid. Politici moeten hier wel iets voor doen. Om compromissen te kunnen sluiten moeten ze hun ego en partijbelang terzijde schuiven om zich onbevooroordeeld en vanuit meerdere invalshoeken te kunnen richten op het oplossen van een probleem. Anders gezegd: Ze moeten onthecht kunnen onderhandelen, spirituele politiek bedrijven.

Zie ook:
Het einde van de democratie?
onthecht handelen
de yoga van het denken
verklaring

dualisme

Ik twijfel of we meer dualisme moeten willen in de Tweede Kamer, een duidelijker scheiding tussen het Kabinet dat regeert en de Tweede Kamer die controleert. We hebben al instituten zoals de Eerste Kamer en de Ombudsman om de wetgevende macht van het Kabinet en de macht van uitvoeringsinstanties te controleren.

Ik ben er voorstander van dat we hun controlerende macht versterken. Bijvoorbeeld door de Eerste Kamer niet alleen nieuwe wetten te laten toetsen aan bestaande wetten maar ook aan de beginselen van billijkheid, redelijkheid en menselijke waardigheid in plaats van dat ze wetten toetst aan eigen politieke standpunten. We zouden ook de reacties van klokkenluiders binnen de overheid beschikbaar moeten stellen aan een organisatie die breder is en meer bevoegdheden heeft dan de Ombudsman.

Waarom? In tegenstelling tot veel andere landen hebben we in Nederland een brede volksvertegenwoordiging, verdeeld over een groot aantal politieke partijen. Dit heeft een cultuur doen ontstaan waarin coalitie en oppositie gedwongen zijn compromissen te sluiten. Wanneer we kiezen voor meer dualisme zal dat de politieke cultuur verharden met als gevolg polarisatie en minder bereidheid compromissen te sluiten.

Zie ook:
frauderende politici
polarisatie
principieel
Het einde van de democratie?
menselijke waardigheid

bashen

Ik heb me geërgerd aan het bashen van Rutte, het verbale inbeuken op hem. Wat ik miste in het politieke debat was begrip. Je kunt Rutte bestempelen als leugenaar maar je kunt je ook verdiepen in zijn verklaring dat hij zich een bepaalde uitspraak niet kan herinneren. Ik kan me dat voorstellen. In zijn positie moet hij stapels documenten lezen en ontelbare gesprekken voeren. Bovendien is hij als persoon sterk gericht op het bereiken van consensus en minder op details. Hij legt zich niet gelijk vast op een uitspraak of standpunt maar zoekt in een informele sfeer naar het gezamenlijk belang. Door zijn flexibiliteit weet hij compromissen te sluiten. Deze vormen het hart van onze democratie. Om compromissen te kunnen sluiten moet je vrijuit kunnen brainstormen en moet duidelijk zijn wanneer dit wel of niet kan.

Zie ook:
een nieuw gezegde
Het einde van de democratie.

1 2 3 4