Categorie: opvoeding

Opvoeding is breder dan de opvoeding die je van je ouders hebt gehad. Hun wijze van opvoeden is mede bepaald door de cultuur en de opvoeding die zij van hun ouders hebben gehad. Lees eerst de column kernwaarden in de opvoeding.

Zie ook de categorieën Wie ben ik? en genen omgeving en gedrag, cultuur en  waarden en normen.

liefde geven en ontvangen

Bij een grote groep mensen wordt het beeld van de liefde bepaald door de liefde die ze van hun ouders hebben gekregen. Liefde die wordt gekenmerkt door onvoorwaardelijke zorgzaamheid en geborgenheid. Liefde is echter meer dan liefde geven, het is ook liefde ontvangen. Door liefde te geven en ontvangen zonder eisen te stellen en verwachtingen te koesteren laat je de liefde zijn wat het is. Een open en vrij scheppingsproces waar zijn transformeert in worden en worden in zijn.

Zie ook:
geven en nemen
onvoorwaardelijk
de constante transformatie van zijn

ken uzelf

Toen ik me vorige week verdiepte in veldslagen en aanslagen gedurende de tweede wereldoorlog moest ik denken aan het Oudgriekse aforisme ‘ken uzelf’. Duizenden slachtoffers waren te wijten aan foute beslissingen van politici, generaals en verzetsstrijders. Personen die nu als helden te boek staan. Veel van hun fouten waren te voorkomen geweest wanneer ze hun motieven, zoals machtshonger en grootheidswaan, hadden herkend en erkend.

Mijn persoonlijkheid is de optelsom van genen, omgeving en vrije wil. Als kettingdraden bepalen zij het weefsel van mijn persoon. Hoe zou mijn leven eruit hebben gezien wanneer ik eerder de impact van mijn opvoeding en Nederlandse cultuur had gekend? Hoe zullen de kinderen in Oekraïne en Gaza zich ontwikkelen wanneer ze nu al de impact van de oorlog op hun toekomstige persoonlijkheid zouden kennen? Hoeveel anders zal de wereld er uitzien wanneer we wereldwijd de opvoeding van onze kinderen zouden baseren op het aforisme ‘ken uzelf’?

Enkele voorbeelden van columns waarin ik reflecteer op mijn jeugd:

Dit was de tweede van een selectie van vijftien columns over zelfreflectie en zelfkritiek

  1. als ik god was
  2. ken uzelf
  3. zelfreflectie
  4. zelfkritiek
  5. Socrates
  6. culturele erfenis
  7. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  8. Mein Kampf
  9. lone wolves
  10. scientology
  11. opgeslokt door een sekte
  12. emotioneel zelfonderzoek
  13. een goed gevoel
  14. de kunst van het denken
  15. vrije meningsuiting

kuddedieren

Wij zijn kuddedieren, willen graag bij een groep horen. Erkenning en waardering van de groep creëert eigenwaarde, zelfvertrouwen en verbinding. De behoefte daaraan is zo groot dat we bereid zijn ons te conformeren aan de verwachtingen en voorwaarden van de groep. In een gezin gebeurt dat haast vanzelf wanneer ouders naast bescherming, geborgenheid, zekerheid en continuïteit ook erkenning en waardering aan een kind geven. Je ziet hoe groot de behoefte daaraan is wanneer een kind zich buitengesloten voelt. In dat geval is de kans groot dat het zich later zal identificeren met groepen die de schijn van erkenning en waardering bieden. De behoefte is zelfs zó groot dat intelligente personen hun gezonde verstand uitschakelen om zich aan te kunnen sluiten bij een sekte.

Zie ook:
identiteit
volgers
geboren volgers
de derde primaire emotie
vertrouwen
onvoorwaardelijk
buitengesloten

hechten

Hechten ‘verbinden’ is de derde primaire emotie. Bij gevaar klampen kinderen zich vast aan de moeder of verzorger bij wie ze zich beschermd en geborgen voelen. Hechten is niet alleen belangrijk omdat je er je overlevingskansen mee verbetert, het versterkt ook je band met de groep en het kan het begin zijn van een zoektocht naar het gevoel van verbondenheid met alles en iedereen. Misschien heb je niet het geluk gehad van een goede hechting met je ouders of verzorgers. Dit betekent niet dat je nooit het diepe gevoel van verbondenheid zult ervaren. Door niet-reactief de behoefte aan hechting te beschouwen en los te laten ervaar je het gevoel van verbondenheid dat tegenstellingen overbrugt.

Zie ook:
de grip verliezen
onvoorwaardelijk

Dit was de tweede van twaalf geselecteerde columns in de categorie verbondenheid.

  1. de derde primaire emotie
  2. hechten
  3. zekerheid en continuïteit
  4. buitengesloten
  5. onthecht handelen
  6. verbondenheid
  7. gevoel van verbondenheid
  8. ik of wij
  9. ik of jij
  10. de bron
  11. de bron van verantwoordelijkheidsgevoel en liefde
  12. de liefde overwint alles

uitputting

Ik heb geen ander woord voor wat ik voel dan ‘paniek’. Paniek is ‘een plotselinge hevige angst of schrik’. Ik voel geen angst, ben niet geschrokken. Laat ik proberen te beschrijven wat er, voorafgaande aan het paniekgevoel, gebeurt. Ik heb altijd over een grote wilskracht beschikt. Ik bepaalde mijn doel, liet me leiden door mijn passie en ging door totdat het doel was bereikt. Wanneer ik dat nu doe, raak ik door mijn ziekte de controle over mezelf kwijt en voel me uitgeput door de lichamelijke en mentale gevolgen van stress. Eigenlijk zegt het woord uitputting nog wel het beste wat ik voel. Een ander woord voor uitputten is leegmaken. Ik voel me leeg, een donker gevoel dat achter paniek en angst verborgen ligt. Ik concentreer me op het gevoel van leegte. Ik voel hoe ik terugga in de tijd. Hoe ik als kind in bed lag nadat ik zwaar was gestraft. Ik voel mijn door tranen schraal geworden wangen. De leegte van niet begrepen verdriet, van verdriet zonder troost. De leegte waar ik, verlaten door alles en iedereen, uitgeput in slaap viel.

Zie ook:
paniek
het is allemaal zo gewoon
de knop omzetten
uitgeblust
Job
ontwaken

ontstaan en groei van de vrije wil

Er zijn drie factoren die bepalen wie je bent en wat je doet: genetische aanleg (zoals introvert of extravert), omgeving (zoals opvoeding en cultuur) en vrije wil. Veel neurobiologen denken dat de vrije wil niet bestaat. Volgens hen zijn de keuzes die we maken te herleiden naar aanleg en omgeving. Zelf denk ik dat ieder mens in potentie een vrije wil heeft maar dat maar weinig mensen er maximaal gebruik van maken. De vrije wil groeit in de prefrontale cortex waar je bewust besluiten neemt op grond van een rationele weging van processen in je hersenen zoals emoties en van informatie uit je omgeving. In plaats van zelfreflectie en zelfkritiek kiest een grote groep mensen voor een minder inspannende weg. Zij laten zich instinctief leiden door de onbewuste processen in de hersenen en door de omgeving.

Zie ook:
spiritualiteit en de hersenen
zelfbewustzijn
Wat blijft er van mij over?
cogito ergo sum
entropie en homeostase

doorgeslagen in individualisme

We zijn doorgeslagen in individualisme. Vertrouwen meer op onszelf dan op politici, rechters, overheidsinstellingen en wetenschappers. Kiezen niet voor een politieke partij maar voor autocratische populisten. Leven ons eigen leventje alsof er geen politieke storm over de wereld raast die de democratie bedreigt. Zien niet het collectieve belang van defensie, politie, brandweer en medische zorg totdat we ze zelf nodig hebben. Kijken zwijgend toe wanneer vandalen bezittingen van anderen vernielen. Vallen medisch personeel aan omdat we als eerste willen worden geholpen. Vinden financiële winst belangrijker dan kwaliteit, duurzaamheid, betrouwbaarheid en service van de bedrijven waarin we hebben belegd. Vinden eigen groei en welzijn belangrijker dan zekerheid en continuïteit in de opvoeding van onze kinderen. Vinden het doorgaan van onze vliegvakantie belangrijker dan het nalaten van een duurzame wereld aan toekomstige generaties. Gaan opvattingen uit de weg die in strijd zijn met die van onszelf.

Zie ook:
het Westen
gemakzucht en winstbejag

Dit was de elfde van twaalf geselecteerde columns in de categorie democratie.

  1. de ondergang van onze democratie
  2. de val van het westen
  3. democratische waarden en voorwaarden
  4. autocraat democraat
  5. totalitair regime
  6. Glijden we af naar een autocratie?
  7. frauderende politici
  8. geschiedenisles
  9. goedgelovige democraten
  10. hautaine democratie
  11. doorgeslagen in individualisme
  12. streven naar vrijheid
1 2 3 … 5