Mijn herinneringen aan de middelbare school leken tot nu toe bevroren te zijn in de tijd. Dit veranderde toen ik tijdens de presentatie van een boek over de school zag hoe het verleden voortleeft in het heden. De mensen en de gebouwen zijn in de afgelopen zestig jaar geëvolueerd. Niets en niemand is stil blijven staan. De gebouwen zijn aangepast aan de tijd en hebben een nieuwe functie gekregen. De studenten zijn in alle richtingen uitgewaaierd en hebben gebeurtenissen in gang gezet die andere gebeurtenissen in gang hebben gezet, die op hun beurt ook weer.. Hoeveel gebeurtenissen heb ik zelf wel niet in gang gezet? Hoeveel wegen heb ik als omvallende dominostenen geplaveid en van tekens voorzien? Ik val stil, houd mijn aandacht vast en zie hoe de stroom van leven doorgaat in het heden. Het heden dat ons levend verleden is.
Categorie: aandacht *
kwaliteit en kwantiteit
Ik besef opeens dat ik me in mijn columns regelmatig uitspreek voor kwaliteit en waarschuw voor het streven naar kwantiteit. Maar vormen kwaliteit en kwantiteit niet een van de tegenstellingen in het leven? Tegenstellingen die, wanneer je ze zonder te oordelen beschouwt, het geheim van het leven openbaren? Ik besluit me te verdiepen in de betekenis van de woorden kwaliteit en kwantiteit. De betekenis van kwaliteit is ‘mate waarin iets goed is, hoedanigheid’. Het woord is afgeleid van het Latijnse qualis ‘aard, gelijk, dezelfde’. De betekenis van kwantiteit is ‘hoeveelheid, aantal eenheden’. Kwaliteit is de aard van iets. Kwantiteit is de hoeveelheid van iets. Terwijl ik mijn aandacht op het betekenisverschil richt besef ik: Ik heb in mijn leven twee verantwoordelijkheden, een wereldlijke en een spirituele. Binnen mijn wereldlijke verantwoordelijkheid dien ik te kiezen tussen tegenstellingen als kwaliteit en kwantiteit. Spiritueel dien ik beide aspecten te onderzoeken totdat ik ze in één blik kan overzien. Terwijl ik mijn aandacht gericht houd op de tegenstelling kwaliteit-kwantiteit zie ik de hoedanigheid van het leven, het ene dat alles in zichzelf bevat en omvat.
van losmaken naar loslaten
Je maakt los wat vast zit. In je hersenen liggen gedachten vast die een belemmering vormen voor je aandacht, voor ‘het gericht over iets denken’. Om je aandacht vrij op iets te kunnen richten dien je jezelf te bevrijden van dogma’s. Je kunt dit doen door ze vragenderwijs tot op de bodem te onderzoeken. Hierbij zul je ontdekken dat gedachten vaak gekoppeld zijn aan gevoelens. Door de gevoelens ‘in de ogen en onder ogen te zien’ verliezen ze hun grip op je denken en kun je ze loslaten. Van ‘gericht over iets denken’ verandert aandacht in beschouwen. Beschouwen heeft behalve de betekenis ‘oplettend bezien’ ook de overdrachtelijke betekenis ‘jezelf openstellen voor en het tot je door laten dringen van wat je zintuigen kunnen registreren en je hersenen kunnen vertalen maar niet kunnen bevatten’. Door jezelf en de wereld te beschouwen wordt kennis inzicht en gevoel liefde.
Zie ook:
los-laten
bereidheid
kijken en zien
in de ogen en onder ogen zien
meditatief proces
onzelfzuchtig
de grip verliezen
Dit was de zevende in een selectie van elf columns met voorbeelden over de betekenis van woorden binnen een context.
de kunst van het denken
Ons denken is onderdeel van een simpel proces. Je ervaart iets, vormt er een gedachte over en deelt deze met anderen. Kritische denkers verfijnen het proces. Voordat ze de gedachte met anderen delen onderzoeken ze de ervaring en de eruit voortkomende gedachten door zich er zelfreflecterend en vragenderwijs in te verdiepen. Dit is een kunst, een vaardigheid waarvoor discipline, aandacht en doorzettingsvermogen nodig is. De meeste mensen hebben dit er niet voor over. Zij reflecteren niet en vragen niet door. Zij hechten meer belang aan een gevoel, een eerste indruk en de mening van anderen. Ze missen daardoor de verhelderende inzichten en bevrijdende gevoelens die de kunst van het denken oplevert.
Zie ook:
buiksprekers
de drie d’s
Dit was de derde van twintig geselecteerde columns over het denken.
- filosofie of wijsbegeerte
- visionairs
- de kunst van het denken
- de yoga van het denken
- minimalistisch denken
- parallel denken
- gyroscopie
- inclusief denken
- insluiten
- het omnidirectionele brein
- Leve het denken!
- exclusief denken
- eigenwijs
- vicieuze gedachtecirkel
- de antidogmatische partij
- religieuze samenzang
- denken en voelen
- Hoe waar is de waarheid?
- de waarheid in pacht hebben
- wijsheid komt met de jaren
Dit was de veertiende van een selectie van vijftien columns over zelfreflectie en zelfkritiek
in de tijd gestold
Of het nu om het Jodendom, Christendom of de Islam gaat, het zijn in de tijd gestolde concepten die zijn uitgegroeid tot complexe geestelijke en fysieke bouwwerken. Ik wil me niet vergelijken met deze wereldgodsdiensten maar ook mijn leven is een in de tijd gestold concept dat zich ontvouwt in de persoon die ik ben. Om mezelf te doorgronden kan ik mijn aandacht richten op wie ik ben geworden of op het concept dat aan mijn persoon ten grondslag ligt. Op het moment dat ik mijn aandacht richt op wie ik ben geworden word ik overrompeld door de complexiteit van mijn persoon. Wanneer ik mijn aandacht richt op het concept dan word ik overrompeld door de eenvoud van wie ik ben. Op het moment dat ik vervolgens mijn aandacht niet-reactief weet vast te houden op wie ik ben en op het concept dat eraan ten grondslag ligt zie ik wie ik werkelijk ben en glimlach ik om de betrekkelijkheid van een mens die slechts een enkele steen is van een gebouw dat op haar beurt ook slechts een steen is van een gebouw dat op haar b…
Zie ook:
een uitdijend kleed van inzicht
dichterlijke vrijheid
er is meer
betekenis concept
betekenis betrekkelijk
alles stroomt
Pantha Rhei, alles stroomt, beweegt. Je kunt de beweging niet stoppen. Je kunt er alleen afstand van nemen en de beweging aandachtig beschouwen. Wanneer je dit doet besef je dat je deel bent van de met tederheid doordrenkte kracht van de beweging. Iedere poging om de beweging vast te leggen in de tijd maakt dat de kracht zich in zichzelf terugtrekt en de tederheid lijkt uit te doven. Voordat de kracht echter volledig is verdwenen vlamt ze op vanuit de tederheid waarna alles weer begint te stromen alsof er niets is gebeurd.
Zie ook:
kracht
aarde water lucht en vuur
stromend water
de zeepbellenfabriek
statisch en dynamisch
tot de dood ons scheidt
surfen op de golf van leven
gevoelsonderzoek
de as waaruit de Phoenix herrijst
de hartslag van de schepping
Herhaling is de hartslag van de schepping. Vergelijk het met de slinger van een klok. De heen en weer gaande beweging van de slinger doseert de in de klok opgeslagen energie en creëert minuten, uren en dagen. Zonder herhaling zou ons hart ons bloed niet kunnen rondpompen en zouden we niets creëren. Door niet-reactief mijn aandacht te richten op de hartslag van de schepping creëer ik niet alleen woorden en beelden maar ontdek ik ook inzichten en gevoelens die niet in woorden en beelden zijn te vatten.
Zie ook:
kiezen voor vrijheid
de schepping
leven is lijden
herhalen
surfen op de golf van leven
singulariteit
recycling
over leven
de constante transformatie van zijn
de cirkel is rond