Categorie: dood *

Spreek je over het leven dan spreek je over de dood. Het zijn twee kanten van één medaille. Lees eerst de columns Ben ik bang voor de dood?

Vervolg je ontdekkingsreis met de eerste van veertien geselecteerde columns over ‘afscheid verlies en dood’: afscheid.

Zie ook de categorieën afscheid en verlies.

afscheid van een geliefde

Afscheid moeten nemen van een geliefde is een van de pijnlijkste ervaringen in een mensenleven. De betekenis van afscheid nemen is ‘het verwijderen of verliezen van iets of iemand waarmee je jezelf verbonden voelt’. Het bij een scheiding of overlijden afscheid moeten nemen van een geliefde is als de amputatie van een stuk van je diepste wezen. Het laat een gat achter, een gevoel van leegte, wanhoop en verdriet. Het gevoel van verbondenheid is echter meer dan de hechte band die is verbroken. Het reikt tot in de ruimtetijd. Hier kun je jezelf niet hechten, kun je niets verliezen. Hier besef je dat verlies een illusie is en dat deze de oorzaak is van je lijden. Door de illusie los te laten en je over te geven aan het nu ervaar je het diepe gevoel van verbondenheid. Niet alleen met je geliefde maar met alles en iedereen.

Zie ook:
afscheid
een kwestie van timing
plotseling overlijden
hechten
de derde primaire emotie

Dit was de laatste in een selectie van twaalf columns over overspel en liefde.

  1. liefdesperikelen
  2. vrije liefde
  3. polyamorie
  4. autonomie
  5. vervelen
  6. verstikkende relaties
  7. foute mannen en vrouwen
  8. vreemdgangers
  9. dubbelleven
  10. machtsstrijd
  11. woede na overspel
  12. afscheid van een geliefde

plotseling overlijden

Een van de meest heftige gebeurtenissen in een mensenleven is het plotseling overlijden van een geliefde. De onverwachte dood van een partner, een kind, een familielid, een vriend. In eerste instantie kun je er alleen maar met ongeloof op reageren en ontkennen. Dan dringt het verwoestende besef van het verlies tot je door. Het barre feit van ‘nooit meer’. Nu eens maakt dit je woedend dan weer intens verdrietig. De woede kan diverse vormen aannemen, van onverwachte uitbarstingen tot verbeten naar een verklaring zoeken of iets gaan doen. Je verdriet is dooraderd met gevoelens van machteloosheid, wanhoop, verwarring, onzekerheid en schuld. Terwijl woede en verdriet je leven lijken te bepalen dringt het besef van het alleen zijn steeds sterker tot je door. Je geliefde is er niet meer, komt nooit meer terug, zal nooit meer door die deur naar binnen komen wandelen. Om met deze leegte om te kunnen gaan zul je de band met het leven moeten herstellen. Je bijdrage aan het leven weer oppakken en genieten van de vreugdevolle momenten op je pad. ‘Er zijn’ in wie je bent en in wat je doet.

Zie ook:
Gertjan
afscheid
afscheid van een geliefde
de kleine dood
er alleen voor staan
verbondenheid
de vreugde van het zijn
hier en nu momenten
einde gesprek

De mortuis nil nisi bene.

Het Latijnse gezegde ‘De mortuis nil nisi bene.’ wordt vaak vertaald met ‘over de doden niets dan goeds’. Er staat echter niet bonum ‘het goede’ maar bene ‘op een goede gepaste manier’. Een betere vertaling is ‘Zeg niets over de doden tenzij op een gepaste manier.’ Wanneer je tijdens een herdenking iets wilt zeggen over de overledene, vertel dan bijvoorbeeld hoe hij omging met de tegenstellingen in het leven, zoals de afstemming van sociaal vriendelijk en sociaal krachtig gedrag. Plaats dit in de context van zijn leven. Kijk naar het geheel, niet naar een deel. Het geeft geen pas om vanuit je tijdsgebonden waarheidsstreven de tekortkomingen te accentueren terwijl er voor de overledene geen toekomst meer is, alleen het nu. Geen toekomst, dan ook geen verleden. Beter is het om stil te staan bij wat je van de overledene kunt leren over de kunst van leven in het nu.

Zie ook:
de kunst van leven
levenskunstenaar
de film van mijn leven
wie zonder zonde is
over de doden niets dan goeds

Gertjan

In de nacht van 30 op 31 december is onze schoonzoon Gertjan op 41 jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een hersenaneurysma. Hij laat zijn vrouw Nanna en dochtertje Yara van achttien maanden achter. Gertjan was een man met een gouden hart. Hij wilde je alles geven en alles voor je doen. Liep daarin regelmatig aan zichzelf voorbij. Gelukkig leerde hij steeds beter om ‘geen parels voor de zwijnen te werpen’ en zich te richten op degenen die zijn liefde konden waarderen en die de liefde konden laten groeien. Zij hebben een prachtig voorbeeld gekregen van onbaatzuchtige en onvoorwaardelijke liefde.

Zie ook:
schoonzoon en schoondochter
Yara
het gevoel dat blijft
dankbaar
een zinvol leven
de regisseur van zijn leven
liefde is …

een ongemakkelijk gevoel

Ik voel me soms ongemakkelijk wanneer ik trots ben. Bijvoorbeeld wanneer ik trots ben op mijn kinderen en dit aan anderen vertel. Ik krijg dan het idee dat ik de eer claim voor wie ze zijn en wat ze doen. Ik heb daar geen recht op. Het is hun verdienste, niet die van mij. Ik heb hen hoogstens enkele mogelijkheden aangereikt. Ik voelde me ook trots en ongemakkelijk toen ik een bericht las over een 4000 jaar oude grafheuvel met een greppel er omheen en doorgangen die als zonnekalender hadden gediend. Ik voelde me trots omdat ik meende dat ik als Nederlander een verre bloedverwant was van degenen die dit stukje menselijk vernuft hadden aangelegd. Als er al een bloedlijn was dan is deze na 4000 jaa en immigratie verwaterd en verdampt. Ik laat het begrip bloedverwant los en denk aan het begrip zielsverwant ‘iemand met wie je inzichten en gevoelens deelt’. Wanneer ik onbeschroomd trots ben ervaar ik zowel de vreugde als het verdriet in de ander. Ik laat dit bezinken en begrijp waarom ik, wanneer ik trots ben op mijn kinderen, de drang voel om te vertellen dat ze er veel voor hebben moeten doen en laten. Ik besef nu ook dat ik als mens trots mag zijn op de prehistorische mens die in de cyclus van de opkomst en ondergang van de zon, van leven en dood, van vreugde en verdriet de stuwende kracht in de schepping herkende en een instrument creëerde waarin dit inzicht zich manifesteerde.

Zie ook:
trots
vader-dochter
mannetjesdier
soulmate
kracht

Geloof je in een leven na de dood?

Willem, geloof je in een leven na de dood? De oorspronkelijke betekenis van geloven is ‘vertrouwen’. Ik vertrouw er niet op dat er na dit leven een leven volgt in een hemel of een hel. Ik zeg niet dat deze niet kunnen bestaan. Als ze al bestaan dan vormen ze een tijdelijk verlengstuk van het ten dode opgeschreven leven. De dood is voor mij meer dan het moment van fysiek sterven. Het is het moment waarop je de bodem bereikt van je gedachten en gevoelens. Hier op de grens van leven en dood ontdek je dat je de rimpel bent die je gedurende het leven opwekt in het tijdloze veld van scheppingskracht en liefde. Voor de meeste mensen valt dit moment samen met hun fysieke dood.

Zie ook:
vertrouwen
goddelijk feestje
de cirkel is rond
kiezen voor vrijheid
verbonden in liefde

van lust naar last

Liefde begint meestal met fysieke aantrekkingskracht, met lust die overgaat in liefde. Er is sprake van een liefdesrelatie wanneer de liefde wederkerig is. Idealiter eindigt een liefdesrelatie wanneer beide partners gelijktijdig van ouderdom sterven. Dit gebeurt echter maar zelden. De meeste relaties eindigen doordat de liefde verdampt of doordat een van de partners vroegtijdig overlijdt. Er is nog een andere reden waarom de relatie vroegtijdig kan eindigen. Ik ben me hiervan bewust geworden door de ziekte van Parkinson. De kans is groot dat ik door de ziekte een kasplantje word dat steeds meer zorg nodig heeft. Voor mijn vrouw beteken ik op dat moment misschien nog iets of misschien zelfs heel veel door wat ze voor me kan doen. Zelf denk ik dat ik de wederkerigheid in de relatie zal missen, dat ik nog slechts een last voor haar ben. Nu denk je misschien ‘Maar je kunt toch nog iets voor haar betekenen door met elkaar te communiceren en door je liefde en dankbaarheid te tonen?’ De kans daarop is klein. De kans is 40% dat ik Parkinson dementie krijg. En een dankbare glimlach dan? De kans is groot dat ik die door verstarde gezichtsspieren niet meer kan laten zien. Haar liefde moet wel heel erg groot zijn om hiermee om te kunnen gaan. Ik vraag me af of ik die uitdaging voor haar wil zijn en of ik, wanneer het zo ver is, niet moet accepteren dat mijn leven voltooid is. Dat het tijd is voor een volgende fase in onze liefde.

Zie ook: mijn laatste twee vragen

1 2 3 … 21