Categorie: heilige boeken

In deze subcategorie lees je columns waarin ik op ‘heilige’ boeken reageer. Ook tref je columns aan waarin ik het boek als metafoor gebruik.

Zie ook de categorieën: schrijven en verhalen.

betekenis overtuigen

Ik denk terug aan een documentaire over de Hillsong Church, evangelisten die in massabijeenkomsten duizenden toehoorders overtuigen van hun interpretatie van de bijbel. De herinnering roept een vraag bij me op. Wat is de betekenis van overtuigen? De stam van het woord overtuigen ofwel ‘het met argumenten en verklaringen doen geloven’ is tuych ‘wapenuitrusting van een paard of soldaat’. Dit woord is afgeleid van tijgen ‘trekken’. Deze oorspronkelijke betekenis zie je nog in de woorden optuigen en paardentuig ‘het geheel van riemen en koorden waarmee een paard met een rijtuig is verbonden en vooruit trekt’. De evangelisten van de Hillsong Church pakken met hun persoonlijke getuigenis het publiek in. Dit doen ze niet alleen met argumenten en verklaringen maar ook met muzikaal versterkte collectieve emoties die het zelfstandig denken uitschakelen. Het aldus beteugelde publiek spannen ze voor hun karretje van hebzucht en machtswellust.

Zie ook:
spirituele gevaren
scientology
niet de feiten maar ..

Dit was de eerste van elf geselecteerde columns in de categorie overtuigen.

menselijke waardigheid

Wat we onder grensoverschrijdend gedrag verstaan is afhankelijk van de context van het grensoverschrijdende gedrag en van de persoonlijkheid en de persoonlijke keuzes van daders en slachtoffers. Het is daarnaast de aard van de schepping dat het haar grenzen opzoekt en probeert te overschrijden. Dit alles maakt het moeilijk om een algemeen beginsel vast te stellen waarmee je kunt bepalen óf en in welke mate er sprake is van grensoverschrijdend gedrag.

Gelovigen denken dat het beginsel in heilige boeken is te vinden. Niet-gelovigen denken het te vinden in het humanistisch beginsel van menselijke waardigheid. Vanaf de tweede wereldoorlog passen ze dit toe in internationale verdragen over bijvoorbeeld de rechten van de mens. Ze gaan er vanuit dat het voor iedereen dezelfde betekenis heeft. Dat iedereen dezelfde waarde hecht aan bijvoorbeeld autonomie, privacy, persoonlijke groei, spirituele ontwikkeling, vrijheid van meningsuiting en fysieke onschendbaarheid. Dit is niet zo. Je hoeft maar naar de sharia te kijken om te beseffen hoe verschillend hierover wordt gedacht.

Menselijke waardigheid is niet in een enkel woord of begrip te vatten, ook niet in een eenduidig te definiëren juridische rechtsregel. Het is een spiritueel concept dat niet een op een kan worden omgezet in waarden, normen en wetten. Toch moeten we daar wel naar blijven streven. Niet omdat de scheppingskracht ons dwingt om regelmatig sociale regels te herijken en herzien, maar omdat het in het kader van menselijke waardigheid ieders democratische verantwoordelijkheid is.

Ter afsluiting een zelfkritische vraag: Zijn activiteiten waarbij je individueel en/of gezamenlijk de grenzen van het kunnen opzoekt menswaardig of mensonwaardig gelet op het risico van fysieke, mentale en emotionele schade?

Zie ook:
mensonwaardig
ontmenselijking
grensoverschrijdend gedrag
twee leiderschapsstijlen
mindfucker
dualisme
misbruik van het recht

Thomas evangelie

Op zoek naar de laatste woorden van Christus aan het kruis las ik het Thomas evangelie. Ik was verrast toen ik hierin de tweede logia ‘uitspraak van Christus’ las: “Laat hij die zoekt niet ophouden te zoeken totdat hij vindt. En als hij vindt, zal hij verward zijn en als hij verward is, zal hij zich verwonderen. En als hij zich verwonderd heeft, zal hij overal boven staan en tot rust komen.” Deze logia beschrijft wat er gebeurt in het proces van ‘zoeken vinden loslaten’. Op het moment dat ik vragenderwijs tot de kern van een onderwerp of van een gevoel ben doorgedrongen word ik me bewust van de betrekkelijkheid van het antwoord dat ik vind en voel ik me verward omdat ik besef ‘Het enige dat ik weet is dat ik niets weet.’ Wanneer ik vervolgens het antwoord loslaat dringt het wonder van de spirituele beleving tot me door en voel ik me bevrijd. In de Griekse versie van het Thomas evangelie staat “zal hij overal boven staan en tot rust komen”, in de Koptische versie “zal hij koning zijn van het Alles.” Wanneer ik deze twee versies samenvoeg geven ze nog een ander aspect van de spirituele beleving aan. Na het loslaten van het antwoord dat ik beschouwend en vragenderwijs heb gevonden voel ik me verbonden met alles en iedereen, voel me één met het goddelijke.

Zie ook:
gnosis
religieuze worst
Het enige dat ik weet is dat ik niets weet.
het enige dat ik weet ..
Wat blijft er van mij over?
Is god een algoritme?

met hart en ziel

Ik besefte vandaag pas dat het gezegde ‘met hart en ziel’ is gebaseerd op Mattheüs 22:37 ‘Gij zult liefhebben den Here uwen God met geheel uw hart, en met geheel uw ziel, en met geheel uw verstand.’ Ik gebruik het gezegde alleen in de uitdrukking ‘Je met hart en ziel voor iets inzetten.’ en ’Je met hart en ziel aan iets geven.’ De kunstenaar die zich met geheel zijn liefde en met heel zijn wezen overgeeft aan iets buiten hemzelf. Ik heb geen naam voor dit iets. Het enige dat ik kan bedenken is ‘goddelijke inspiratie’. Terwijl ik dit schrijf moet ik glimlachen omdat ik besef dat het niet afwijkt van de uitspraak van Mattheüs.

Zie ook:
passie
windvlaag

de prijs van vrijheid

Stel dat God bestaat en dat ik hem een vraag zou mogen stellen. Dan zou mijn vraag zijn: God, je hebt Adam en Eva geschapen. Toen ze niet deden wat je wilde zei je: Zoek het zelf maar uit. Lukt het niet? Eigen schuld dikke bult! Is dat nou de befaamde goddelijke wijsheid en liefde? Het antwoord van God: Wanneer je wilt zeggen dat het resultaat verre van ideaal is dan heb je gelijk. Als schepper diende ik echter de vrijheid van de schepping te respecteren door Adam en Eva vrij te laten. Hierdoor konden ze een eigen leven leiden en de vrijheid benutten om te leren wat het betekent om deel te nemen aan de schepping. Wanneer ze de vrijheid niet respecteren door zichzelf klem te zetten met dogma’s, haat en geweld dan is dat hartverscheurend maar het is de prijs die je als schepper betaalt voor de vrijheid die je creëert.

Zie ook:
alles kan
de kleine schepper
de schepper van god
scheppingskracht
eigen schuld, dikke bult
eten van de boom van kennis van goed en kwaad

Dit was de laatste van een selectie van tien columns over schuld en boete.

onheilsprofeet

De bijbelse onheilsprofeet Jesaja waarschuwde niet alleen voor het onheil dat de Joden te wachten stond maar gaf ook aan dat ze verlost zouden worden wanneer ze trouw zouden blijven aan God. Ben ik een onheilsprofeet? Ook ik waarschuw voor onheil. Voor wat er met het klimaat en de democratie kan gebeuren wanneer we niets doen. In tegenstelling tot Jesaja zeg ik niet dat je trouw moet blijven aan God maar dat je het geluk vindt door je open te stellen voor je goddelijke aard. Je hoeft hier niet mee te wachten. Je kunt dit nu al doen en tegelijkertijd iets doen aan wat de wereld en de mens bedreigt.

Zie ook:
doemdenker
machteloos moedeloos
apocalyps
de ultieme test
drie aandachtspunten

Dit was de elfde van twaalf geselecteerde columns in de categorie crisis.

een deel van de waarheid

‘De liefde is geduldig en vol goedheid. Ze kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid. Ze is niet grof en niet zelfzuchtig, ze laat zich niet boos maken en rekent het kwaad niet aan, ze verheugt zich niet over het onrecht maar vindt vreugde in de waarheid.’ In welke vertaling je deze tekst uit de brief van de apostel Paulus aan de Korintiërs ook leest, ze staat vol positieve intenties, verborgen achter wat volgens Paulus geen liefde is. De tekst wordt veelvuldig gebruikt bij huwelijksinzegeningen binnen kerkgemeenschappen die uitgaan van de zondigheid van de mens. De waarheid over de liefde ontdek je echter pas in de dagelijkse omgang met elkaar wanneer blijkt dat de geciteerde tekst slechts een deel van de waarheid bevat. Liefde omvat ook waar Paulus zich tegen afzet. Met begrip en mededogen ontdek je deze allesomvattende waarheid.

Zie ook:
over het goede gesproken
tot de dood ons scheidt

1 2 3 … 6 » »