Categorie: Islam

De letterlijke betekenis van Islam is onderwerping, het jezelf onderwerpen of overgeven aan Allah (en aan het erbij gecreëerde religieuze instituut).

het leven in woord en beeld

De mens probeert al duizenden jaren het leven vast te leggen in woord en beeld. De oudste beelden zijn 45000 jaar oud. Grottekeningen waar niet alleen mensen en dieren in voorkomen maar ook symbolen. Verspreid over Europa zijn 32 veelvoorkomende abstracte symbolen gevonden. De mens probeert niet alleen zijn dagelijks leven maar ook het goddelijke in woord en beeld om te zetten. In het begin van onze jaartelling zochten de op het oude testament gebaseerde godsdiensten daarvoor één woord. In het Jodendom was dat JHWH, een woord dat zo heilig werd gevonden dat het slechts eenmaal per jaar in de tempel in Jeruzalem mocht worden uitgesproken. Moslims is het zelfs verboden om de profeet Mohammed af te beelden. De achterliggende gedachte is dat het goddelijke niet in woord en beeld is te vatten. Waar deze gelovigen aan voorbijgaan is dat het goddelijke zich in alles openbaart wat je creëert. Je ontdekt het door in het scheppingsproces niets uit te sluiten en het ene niet te verheffen boven het andere.

Zie ook:
de grot van Chauvet
dode taal
godentaal
cirkel
levende stilte
Hoe toevallig is toeval?
niet te verwoorden

gedachtegoed

Het gedachtegoed van een cultuur dient niet alleen kritisch te worden beschouwd maar ook te worden verdedigd. Wij zijn in het Westen tot op het schuldbewuste af kritisch op ons gedachtegoed maar verdedigen het niet tegen standpunten die er haaks op staan. Standpunten als ‘Het christendom is inferieur aan de islam.’ Onze verdediging gaat niet verder dan de stelling dat het Christendom een godsdienst van liefde is. Doordat we ons niet verder verdedigen menen extremisten een argument te hebben om christenen te mogen vermoorden en voelen ze zich gerechtvaardigd om alle uit het christendom en de verlichting voortgekomen normen en waarden, zoals de spirituele vrijheid, aan te vallen. Met name deze spirituele vrijheid is voor extremisten een doorn in het oog omdat het hen confronteert met de betrekkelijkheid van hun theologisch standpunt.

insha’allah

Een van de kenmerken van een spirituele ervaring is het inzicht dat alles met elkaar is verbonden, goed en kwaad, mooi en lelijk. Dit is rationeel niet te bevatten. Religies verklaren het daarom met de stelling dat alleen god het begrijpt en dat hij op grond daarvan weet wat er moet gebeuren. ‘’Zo god het wil, ‘insha’allah’. In het verlichte westerse denken hebben we deze goddelijke wilsbeschikking losgelaten en gaan we er vanuit dat de mens zelf met de rede verklaringen kan bedenken en kan beslissen wat er moet gebeuren. Dit roept de volgende vraag bij me op: Wat is voor mij de relatie tussen de rede en de spirituele ervaring? Om een antwoord te kunnen geven op deze vraag sta ik stil bij de wijze waarop ik de rede in mijn leven toepas bij mijn spirituele ervaringen. Dit levert het volgende inzicht op: Wanneer ik vragenderwijs en zelfreflecterend ben doorgedrongen tot de kern van een onderwerp en van de gevoelens die ermee verbonden zijn krijg ik inzichten die de reikwijdte van mijn denken overstijgen. De beslissingen die volgen blijken vervolgens geen rationele keuzes te zijn maar vanzelfsprekendheden.

paradijs

Zowel christenen als moslims geloven in een paradijs. Een plaats waar gelovigen na hun dood naar toegaan onder voorwaarde dat ze goed hebben geleefd. Volgens moslims is het een tuin met veel bomen, fruit, schaduw, rivieren en maagden. Voor christenen is het een plaats waar geen dood of lijden is en waar god woont. Wat moet het toch fijn zijn om in een dergelijke toekomst te geloven. Hoe ellendig het leven nu ook is, straks wordt het allemaal beter! Nu zal ik niet ontkennen dat er een mooie wereld kan bestaan buiten dit aardse bestaan, maar elk beeld dat je ervan vormt is een denkbeeld en het is de vraag of je dit beeld uiteindelijk niet los zult moeten laten. Of je het paradijs niet zult moeten verlaten en verder zult moeten gaan om de scheppingskracht haar werk te laten doen. Dit betekent: opnieuw zoeken, vinden en loslaten. Wanneer dit je toekomst is dan kun je beter nu al wennen aan de plezierige en minder plezierige aspecten van de schepping.

Zie ook: goddelijk feestje

de koran

Een wereldwijde meerderheid van moslims vindt dat de teksten in de koran letterlijk moeten worden opgevat. Het boek bevat immers het woord van allah dat via Mohammed aan de mens is gegeven. Door persoonlijk de tekst te interpreteren plaats je jezelf boven allah. Gesteund door deze opvatting gebruiken extremisten de letterlijke tekst om er hun misdaden mee te rechtvaardigen. Ze beroepen zich op verzen als: Voor degenen onder uw vrouwen, die zich aan ontucht schuldig maken, roept vier uwer als getuigen tegen haar en als zij getuigen, sluit haar dan in de huizen op totdat de dood haar achterhaalt of totdat god haar een weg opent (4.15). O, gij die gelooft, bestrijd de ongelovigen die in uw nabijheid zijn en laat hen hardheid in u vinden (9.123). De koran bevat veel van dit soort teksten. Pas wanneer je ze in hun historische context plaatst en in relatie met andere verzen leest krijgen ze een minder agressieve betekenis. Echter niet iedereen is hiertoe bereid. Extremisten vatten ze liever letterlijk op om er hun geestelijke gemakzucht en haat mee te voeden.

vergeven

Waar in de sharia nog de primitieve opvatting geldt ‘oog om oog, tand om tand’ vroeg Christus, vastgenageld aan het kruis, vergeving voor zijn beulen ‘God vergeef het hen want ze weten niet wat ze doen.’ Ondanks het feit dat ik geen christen ben is vergeven ook voor mij belangrijk. Dit betekent niet dat ik me vrijwillig aan het kruis zal laten nagelen of dat ik onrecht niet bestrijd. Vergeven houdt voor mij in dat ik, voordat ik actie onderneem of een uitspraak doe over iets of iemand, mezelf bevrijd van verkrampte gevoelens als gekwetstheid, woede en haat. Vergeven begint bij het vergeven van mezelf, bij het verwijderen van het ‘vergif’ in mezelf.

Zie ook: ontgiften

Dit was de derde van vijf geselecteerde columns in de categorie: begrip, mededogen en vergeving.

  1. begrip
  2. mededogen
  3. vergeven
  4. begrip mededogen en vergeving
  5. jezelf vergeven

kerk en staat in de moslimwereld

Een van de grote verworvenheden van de verlichting is de scheiding van kerk en staat. Waar we in het westen zijn bevrijd van de bemoeienis door de kerk, staat de moslimwereld nog pas aan het begin. Zowel soennieten als sjiieten streven naar een maatschappij die is gebaseerd op de koran en op de hadith, de geschriften waarin het handelen en de uitspraken van Mohammed zijn vastgelegd. Bij de soennieten zorgen de imams voor de uitleg van de koran, de hadith en de soenna, de levenswijze van de profeet. Soennitische politici, zoals het fundamentalistische Saoedische koningshuis, voeren vervolgens de islamitische leefregels uit. Bij sjiieten, zoals in Iran, is de ayatollah de absoluut geestelijk leider die volgens de gelovigen met goddelijke autoriteit de geschriften en de soenna interpreteert. Hij heeft een belangrijke stem in de maatschappelijke uitvoering van en controle op de islamitische leefregels.

Zie ook:
kerk en staat
scheiding kerk en staat
theocratie
verlichting

1 2 3