Categorie: gevaar

De betekenis van gevaar is ‘een hachelijke beangstigende toestand’. In een gevaarlijke situatie kun je vechten, vluchten of steun en bescherming zoeken bij anderen. Lees eerst de column dreigend gevaar.

Zie ook de categorieën crisis, paniek, machteloos en draaikolk.

dreigend gevaar

Het is alsof mijn gevoel op het punt staat te bezwijken onder de druk van een dreigend gevaar. Alsof het ieder moment kan exploderen in een allesverslindende golf van paniek. Uit ervaring weet ik dat dit met name gebeurt wanneer ik iets niet in de hand heb. Wanneer ik bijvoorbeeld last heb van mijn ziekte of wanneer ik afhankelijk ben van instanties of personen met macht. De aanleiding waarom ik het nu ervaar is een conflict met de airco leverancier/installateur 1. Geconfronteerd met het op uitbarsten staande gevoel sluit ik mijn ogen en breng mijn lichaam tot rust. Ik kijk de paniek in de ogen en zie hoe ze krimpt. Het is alsof er een onzichtbare muur omheen staat die kleiner wordt. Ik open mijn ogen en merk dat het explosiegevaar is verdwenen. Het onderliggende angstgevoel niet. Het is een trigger gevoelige plek die is ontstaan door meerdere gebeurtenissen in mijn leven. Het enige dat ik kan doen is doen wat ik zojuist deed.

Zie ook:
paniek
uitputting
de grip verliezen
wraakgevoel

1. De vertegenwoordiger van de firma Qubiqs in Neerkant had ons verteld dat de bestaande bekabeling, met een automaat van 16A-b, voldoende was voor de airco. Uiteindelijk bleek er een nieuwe kabel te moeten worden aangelegd met een automaat van 20A-c. Daarnaast was er bij het ophangen van de airco een elektriciteitsleiding doorboord die het bedrijf, op grond van haar algemene voorwaarden, niet wilde repareren. Omdat voor deze reparatie de airco moest worden gedemonteerd kon er geen elektricien worden gevonden die het wilde doen.

goedgelovige democraten

Goedgelovigheid is naast zelfgenoegzaamheid het tweede grote gevaar voor een democratie. Het is de naïeve gedachte dat een land een democratie is wanneer de bevolking er met vrije verkiezingen voor lijkt te hebben gekozen. De regering van een land kan dan wel zeggen dat het een democratie is maar je weet het pas zeker wanneer de maatschappelijke stabiliteit en economie onder druk staan. Pas dan blijkt of het democratisch gehalte van overheidsinstellingen en bevolking groot genoeg is om niet alleen voor veiligheid en zekerheid te zorgen maar ook voor economische opbouw en herstel. Gedreven door goedgelovigheid heeft West-Europa te snel haar lot verbonden aan landen als Polen, Hongarije, Rusland en Turkije. Deze landen hebben zich in het verleden bevrijd van een dictatuur maar niet van het geloof in autocraten en dictators. Zelfs veel Turkse Nederlanders geloven nog altijd in dictators en niet in de kracht van de democratie. Bij de recente verkiezingen in Turkije koos zeventig procent van hen voor de dictator Erdogan.

Zie ook: de confrontatie uit de weg gaan

Dit was de negende van twaalf geselecteerde columns in de categorie democratie’.

  1. de ondergang van onze democratie
  2. de val van het westen
  3. democratische waarden en voorwaarden
  4. autocraat democraat
  5. totalitair regime
  6. Glijden we af naar een autocratie?
  7. frauderende politici
  8. geschiedenisles
  9. goedgelovige democraten
  10. hautaine democratie
  11. doorgeslagen in individualisme
  12. streven naar vrijheid

Gevaar!

Er zijn drie primaire emoties die ons helpen bij gevaar: vechten, vluchten en verbinden. Gevaar is meer dan alleen de dreiging van lichamelijk geweld. Het is ook psychisch geweld zoals in China en Japan waar jongeren onder druk worden gezet om zich te conformeren aan collectieve ambities. Bij ons in Nederland, waar individuele vrijheid tot enkele jaren geleden vanzelfsprekend leek, voelen jongeren zich door de coronacrisis onder druk gezet om hun vrijheid op te geven. In China en Japan reageert een groeiende groep jongeren door zich sociaal te isoleren en activiteiten tot een minimum te beperken. Bij ons uit het zich in vechten, van openlijk verzet tot agressie en geweld. Gelukkig gaat dit niet voor iedereen op. De meesten vinden bescherming binnen hun sociale netwerk. Wanneer echter de druk groter wordt is de kans groot dat ook zij zullen reageren door te vechten of te vluchten. Dit gebeurt niet wanneer ze erin slagen om de kracht die het gevaar in hen losmaakt om te zetten in geestelijke verdieping, maatschappelijke ambities en/of de vorming van een gezin.

Zie ook:
testosteronbel
jongensdroom
pragmatisch collectivisme
emotioneel instabiel
een kat in het nauw
als vanouds

emotioneel zelfonderzoek

Veel van onze gedachten komen voort uit emoties. Gedachten en emoties houden elkaar vervolgens in stand en versterken elkaar. Om dit proces te doorbreken dien je niet alleen je gedachten vragenderwijs te doorgronden maar dien je ook de onderliggende emoties te herkennen en erkennen.

Bij een gevaar of onbekende gebeurtenis/situatie reageert je lichaam met angst. Dit roept een van de volgende drie emoties op: vechten (boosheid, woede, agressie), vluchten (verstarren, wegrennen, walging, verdriet) en verbinden (liefde, vertrouwen, collectivisme, schaamte, spijt, berouw). De derde primaire emotie ‘verbinden’ helpt je niet alleen om bij acuut gevaar de steun van anderen te krijgen maar vergroot ook je overlevingskansen op lange termijn (voortplanting).

Naast angst en de daaraan gekoppelde emoties kent de mens nog twee andere basis emoties. De eerste is nieuwsgierigheid (hoop, verbazing, verwondering). Ze helpt je om de wereld te verkennen en nieuwe overlevingskansen te ontdekken. De tweede emotie is genot (fysieke bevrediging, euforie). Zij beloont positieve interacties met de omgeving en motiveert je om verder te gaan.

Herken welke emotie achter een gedachte schuil gaat en richt je aandacht niet-reactief op de plaats in je lichaam waar je deze emotie voelt. Bijvoorbeeld in je buik, borst, armen, benen of gezicht. Voel het fysieke effect van de emotie: benauwdheid, druk, steken, trillingen, huilen enz. Houd je aandacht hier niet-reactief op gericht en blijf rustig ademhalen totdat het gevoel wegebt. Meestal heb je aan enkele minuten genoeg. Soms moet je dit in de loop van de tijd herhalen.

Dit was de twaalfde van een selectie van vijftien columns over zelfreflectie en zelfkritiek

  1. als ik god was
  2. ken uzelf
  3. zelfreflectie
  4. zelfkritiek
  5. Socrates
  6. culturele erfenis
  7. zij gaan de confrontatie met zichzelf uit de weg
  8. Mein Kampf
  9. lone wolves
  10. scientology
  11. opgeslokt door een sekte
  12. emotioneel zelfonderzoek
  13. een goed gevoel
  14. de kunst van het denken
  15. vrije meningsuiting

discriminatie en racisme

Rassendiscriminatie is onderscheid maken tussen mensen op grond van ras of afstamming en hen op grond daarvan anders behandelen dan anderen.

Het woord discriminatie ‘ongelijke behandeling’ stamt van het Latijnse discriminare ‘scheiden, onderscheiden’. Racisme is de doctrine dat menselijke eigenschappen worden bepaald door ras of afstamming. Een ras is een groep mensen die gekenmerkt wordt door biologische eigenschappen. Het begrip afstamming wordt als algemeen begrip gebruikt voor gemeenschappelijke kenmerken, zoals: nationaliteit, familie, taal, cultuur, religie, politieke voorkeur, opleiding, welvaart enz.

Er is iets wat mij irriteert in het discriminatie en racisme debat. Om vast te kunnen stellen wat mij irriteert heb ik eerst de betekenis van de meest gebruikte begrippen vastgesteld. Daarna heb ik mijn irritatie onderzocht. Wat mij irriteert is dat er in de discussie weinig aandacht is voor de vraag waarom we onderscheid maken tussen mensen. Ik kom tot vier belangrijke redenen. We zijn als dier voortdurend alert op alles wat afwijkt van het normale omdat het gevaarlijk zou kunnen zijn. De tweede reden is dat we ons beter willen voelen dan anderen. Dit superioriteitsgevoel creëert een mantel van zekerheid waarin we ons veilig wanen. De derde reden is dat we graag bij een groep willen horen voor bescherming en geborgenheid. Om de groepsband te versterken dehumaniseren we andere groepen door ze een etiket op te plakken. De vierde reden is dat zwart-wit denken minder moeite kost en gemakkelijker is dan zelfreflectie en zelfkritiek. Terwijl ik hierbij stil sta denk ik aan de momenten dat ik zelf gediscrimineerd ben. Op de lagere school werd ik buitengesloten omdat ik het zoontje was van de hoofdonderwijzer. Op de middelbare school omdat ik geen atleet was. Nadenkend over hoe er op mij werd gereageerd besef ik dat er veel discriminatie en racisme verborgen zit in scheldwoorden als: rooie, zwartje, dom blondje, schele, nerd, manke, lange, vetzak, stijve hark, flikker, boerenkinkel, doos, hockeytrut, krielkip, mongool, sambalvreter, spleetoog, pukkelbek, schijtluis, snotaap, zenuwlijer.

Zie ook:
schelden doet geen pijn
Mein Kampf
Hitlers opvolger

de mens is van nature goed

We zijn als dier voortdurend alert op gevaar, op alles wat slecht voor ons kan aflopen, op alles wat afwijkt van het normale. Hierdoor verliezen we de ware aard van het normale uit het oog. Het normale is goed. Ook de mens is van nature goed. Dit neemt niet weg dat het goede het soms verliest van de angst voor gevaar. De angst die ons in paniek doet vluchten en anderen onder de voet doet lopen. De angst die het roofdier tot leven wekt dat denkt dat de aanval de beste verdediging is. De angst die onze hebzucht voedt en anderen laat verhongeren. De angst die de tegenstellingen in ons aanwakkert waardoor we anderen discrimineren en onderdrukken. De angst die ons echter ook in elkaars armen drijft en elkaar doet helpen en troosten.

Zie ook:
absurd
kijkersfile
emotionele bijeffecten angst

online gevaar

We kennen allemaal de gevaren die tieners lopen wanneer ze online erotische foto’s van zichzelf delen met anderen. We vergeten daarbij gemakshalve dat we onszelf ook bloot geven, niet aan personen maar aan organisaties die onze gegevens gebruiken om er zelf beter van te worden. Geleid door speelsheid, nieuwsgierigheid, gemakzucht, vermaak en hebzucht leggen we de rode loper uit voor Instagram, Facebook en Google. Leveren ons over aan de grijpgrage vingers van deze en van andere dataverzamelaars.

Zie ook:
een nieuwe tussenwereld
seksuele rijpheid

1 2 3 5