Doorvragend op de opvattingen van zijn gesprekspartners legde Socrates de essentie van hun moraal en opvattingen bloot. Voor hemzelf leidde deze reflectie tot de uitspraak ‘Het enige wat ik weet, is dat ik niets weet.’ Zijn leerling Plato ging minder ver. Volgens hem leven we in een ruimtelijk gebonden wereld die de schaduw is van de echte wereld, een wereld van ongebonden abstracte ideeën. Volgens Aristoteles was de natuur de enige werkelijkheid en waren abstracties het product van de manier waarop we de natuur waarnemen en met ons denken categoriseren. Moderne wis- en natuurkundigen gaan verder op de door deze filosofen ingeslagen weg. Zij onderzoeken empirisch en logisch redenerend de natuur en proberen de abstracties te benoemen van waaruit de natuur zich heeft gevormd. Waar zij zich voor lijken af te sluiten is wat Aristoteles eudaimonía een ‘goede ziel’ ofwel geluk noemt. Volgens hem kan het geluk worden gevonden tussen uitersten. Wanneer ik dit leg naast wat ik noem ‘doorvragen tot op de grens van denken en voelen’ dan voel ik wanneer ik op de grens sta, het geluk dat Aristoteles eudaimonía noemde en begrijp ik waarom Socrates zei ‘Het enige wat ik weet is dat ik niets weet’.
Zie ook:
betekenis concept
dansen op een ijsschots
schaduwwereld
visionairs
the ballad of Lucy Jordan
Dit was de vierde van acht geselecteerde columns in de categorie ‘de ziel’.
- van gelukt tot zielsgelukkig
- het is allemaal zo gewoon
- de harmonie van de ziel
- eudaimonía
- bezield
- moed
- zielig
- compassie