De uitdrukking ‘het doel heiligt de middelen’ blijkt een bredere betekenis en een grotere impact te hebben dan ik dacht. Moslim extremisten die moord verheerlijken om hun geloof aan anderen op te kunnen leggen. Christenen die het gedrag van Trump goedpraten omdat hij hen helpt hun geloof in de wet te verankeren. Doordat deze extremisten en fundamentalisten middel en doel aan elkaar koppelen lijkt het alsof een middel altijd ten dienste staat van een doel. Niets is minder waar. Wat voor veel mensen een middel is, bijvoorbeeld woord en beeld, verheffen veel kunstenaars tot doel. Door zich in het middel te verdiepen krijgt de kunstenaar verhelderende inzichten en gevoelens, beleeft hij een moment van verlichting. De niet-reactieve aandacht die hij hiervoor nodig heeft is voor extremisten en fundamentalisten te veel gevraagd. Zij kiezen liever voor de gemakkelijke weg van een ogenschijnlijk betekenisvol verband tussen middel en doel. Dit heiligt niet hun geest maar ontheiligt hem.

Zie ook:
heiligen
beeldenstorm