Ik heb al jaren een obsessie voor de holocaust. Ik heb er tientallen boeken over gelezen. Zocht daarin naar antwoorden op twee vragen: Waar kwam het geweld vandaan en waarom hebben de slachtoffers het zo lijdzaam ondergaan? Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik de verkeerde vragen heb gesteld. Mijn vragen veronderstellen dat ik geen deel uitmaak van het geweld en dat reageren op geweld de enige logische reactie is. Kijkend naar mezelf heb ik de bron ontdekt van het geweld: de moordzuchtige razernij van het roofdier, de controledrift van de seriemoordenaar, de anticiperende gehoorzaamheid van de beul, de kille arrogantie van de dogmaticus, de opluchting van de meeloper, de desinteresse van de voorbijganger. Ook mijn tweede vraag: waarom de slachtoffers het geweld lijdzaam hebben ondergaan, klopt niet. Zij houdt namelijk geen rekening met de grootsheid van hen die hun haat wisten te onderdrukken, die hun lijden sublimeerden, die zijn gestorven met een arm om iemands schouders geslagen en met hen die, overgeleverd aan zichzelf, zijn doorgegaan met leven. Het zijn hún antwoorden die ook mij bevrijden nu zestig jaar later.
Zie ook:
anonieme overlevers
zeventig jaar later
Dit was de drieëntwintigste van vijfentwintig geselecteerde columns in de categorie geweld.
- natuurlijk geweld
- het kwaad in ons
- zekerheid en continuïteit
- jongensdroom
- de ultieme kick
- making a serial killer
- de verslavende kick van geweld
- olifanteneffect
- woede en haat
- wraakgevoel
- eerwraak
- de mannen cocktail
- verborgen kracht
- gewoon omdat het kan
- collectief geweld
- sektarisch geweld
- fanatieke doodsdrift
- doodgewoon
- teleurgesteld in de mens
- intieme en hartstochtelijke seks
- genocide
- mechanisch geweld
- zestig jaar later
- gerechtvaardigd geweld
- een mens zijn zin, is een ..